ROL, -lü a. (fr. röle).
1. Bir tiyatro oyununda, bir filmde, oyuncunun söylemesi ya da yapması gereken şey; balede dansçının yapması ya da canlandırması gereken şey: Rolünü Öğrenmek, bilmek.
2. Oyuncunun, dansçının canlandırdığı kişi: Hamlet rolünde oynuyor. Rot dağıtımı.
3. Bir kimsenin bir eyleme katılımı; onda üstlendiği görev: Son olaylarda onun hiçbir rolü yoktu. Çocuk eğitiminde anne babanın rolü.
4. Genel anlamda işlev: Turizmin kalkınmadaki rolü. Senato1huri rolü ülkeden ülkeye değişiyor'
5. Bir kimsenin gerçek düşüncesini gizlemek için yaptığı içtenlikten uzak davranış: Rolünü iyi ezberlemiş, ama yine de bizi kandı ramadı.
6. Rol almak, bir oyunda görev almak. || Rol kesmek, karşısındakini kandırmak için içtenlikten ve doğallıktan uzak davranışlarda bulunmak. || (Bir şeyde) rol oynamak, bir işe etkin biçimde katılmak: Bu anlaşmanın gerçekleşmesinde önemli bir rol oynadı; şu ya da bu koşulda önemli bir etken olmak: Yetkinlik konusunda yaş rol oynamaz. Bilgi-işlem, hizmet sektöründe belirleyici bir rol oynar. || Rol yapmak, içtenliksiz davranışlarda bulunarak gerçek düşüncelerini, niyetini gizlemek. || Rolü olmak, etkisi, payı bulunmak: Bu işin böyle sonuçlanmasında sizin de rolünüz oldu. || ...rolüne çıkmak, bir oyunda belli bir kişiliği canlandırmak, oynamak.
—Ruhbil. Rol yapma oyunu, katılımcılara, toplumsal ve kurumsal bakımdan belirli bir insanlararası ilişki tipini (rol konusu) çözümleme olanağı sağlamayı amaçlayan grup tekniği. (Bk. ansikl. böl.)
—fiyat, ve Koregr. Bir rolü devralmak, bir oyuncu ya da dansçıdan söz ederken, başkası için yaratılmış bir rolü ilk kez oynamak ya da dans etmek.
—Topbil. Bireyin, toplumsal durumu ya da bir grup içindeki işlevi dolayısıyla davranışlarını yöneten norm ve beklentilerin tümü. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. Ruhbil. Rol yapma oyunu, Moreno'nun psiko-dramından türetilmiş bir tekniktir. İki ya da daha çok katılımcı, toplumsal bakımdan tipik roller üstlenir ve genellikle aralarında hiyerarşik bir fark bulunan kişileri canlandırırlar (iş arayan-işveren, öğrenci-öğretmen, satıcı-alıcı gibi). Bir yönetici onlara yd gösterir; gerektiğinde grubun öteki üyelerince izlenen oyuna müdahale eder Rollerin tersine çevrilmesi (örneğin, işverenin iş arayan olması) bu rollerdeki yaşantı payının daha iyi kavranmasını sağlar.
—Topbil. Rol kavramı, bireylerin çeşitli gruplar içindeki benzer davranışlarının nedenlerini açıklamaya çalışan G. H. Mead (Mind, Self and Society [Düşünce, benlik ve toplum], 1934) tarafından ortaya atıldı. Mead’a göre, uyumlu bir toplumsal etkileşim, her kişinin “başkasının rolünü üstlenebilme", yani kendi davranışını, etkileşim içinde olduğu başkasının görüş açısından görebilme yeteneğine bağlıdır. Ralph Linton (The Study of Man [İnsanın incelenmesi], 1936) bu kavramı toplumsal statü kavramına bağlayarak, ona daha toplumbilimsel bir boyut kazandırdı. Linton’a göre, rol, bir grup ya da bir toplumun, onun içinde belirli bir yer tutan bireye dayattığı davranış tarzlarının tümüdür. Parsons’un kuramına göreyse (The Social System [Toplumsal sistem], 1952), rol, iki eylem düzeni sistemi (kültür ve kişilik) arasında bağlantı kuran bir kavramdır. Bu durumda, rol kavramı, bireysel eylemlerin yöneldiği toplumsal doğrultuyu gösterir.
Kaynak: Büyük Larousse
Rol Nedir?
