SUNDURMA a.
1. Üstü kapalı balkon, evlerin önündeki taşlık.
2. Yağmurdan, rüzgârdan ya da güneşten korunmak için yapılmış küçük saçak
—Mim. Kapı sundurması, bir binanın girişi önünde genellikle önyapı oluşturan, kendi örtüsü bulunan, açık ya da kapalı yüksek yapı. (Bk. ansikl. böl.)
—Verg. huk. Yabancı ülkelerden kara, deniz ve hava taşıtlarıyla Türkiye'ye getirilen eşyanın boşaltıldığı ya da Türkiye'den dışsatımı yapılacak eşyanın konulduğu kapalı ya da açık ambarlara verilen ad. (Bk. ansikl. böl.) || Sundurma rejimi, sundurmaya alınan eşyanın girişi, çıkışı, kayıt düzeni. uygulanan süreler koruma koşulları vb. gibi konularda tabi tutulacağı tüm kuralları içeren düzenleme sistemi.
♦ sıf. Sundurma biçiminde olan, sundurma işlevi gören şey için kullanılır: Sundurma çatı.
—inş. Sundurma çatı, yapının daha yüksek bir bölümüne yaslanan tek eğimli çatı. (Kiliselerde yan şahımlar çoğu kez sundurma çatıyla örtülüdür.) || Sundurma yapı, tek eğimli bir çatıyla örtülmüş bitişik ya da bağımsız yapı.
—ANSİKL. Mim. Her türlü yapının bir ya da birkaç kapı sundurması bulunabilirse de. en ilginç uygulamalara kilise mimarlığında rastlanır. Bazilikaların narteks'inden türeyen bir bölüm olan kapı sundurması, önceleri, tapınak içine girmelerine izin verilmeyen mühtedilerle günahkâr müminlere ayrılmıştı; Ortaçağ boyunca, bir toplanma yeri işlevi gördü ve bazı mezarları barındırdı (Leön’da San isidoro, Saint -Pöre-sous-Vözelay) Terim, yapı içinde ya da dışında yer alan ve günümüzde ayakta duran değişik türleri belirtmede kullanılır. Ûnroman ve roman dönemlerinde, kapalı ya da kemerlerle hafifletilmiş kapı sundurmaları batı cephesine eklenerek neredeyse ikinci bir kilise oluştururlar (Rheinland kiliselerinin batı kütleleri; Fransa'da Tournus, Vâzelay, Paray-le-Monial; İngiltere'de Durham ve Ely; Milano'da S. Ambrogio). Kapı surdurmaları üzerinde bir kule yer alabileceği gibi, bu bölümler çaprazsahnın cephelerine de yaslanabilir. Gotik dönemde kapı sundurmaları çoğu kez zengin dekoratif düzenlemeler oluşturur Bazı taşra kiliselerinin ahşap kapı sundurmaları günümüzde de ayaktadır.
—Vbrg. huk. Sundurmalar ancak, kendi kuruluş yasalarıyla kendilerine sundurma açma ve işletme yetkisi verilen kuruluşlarca açılır ve işletilir (TCDD, THY, DB gibi). Bu tür sundurmaların bulunmadığı ya da yetersiz kaldığı yerlerde, Maliye ve gümrük bakanlığı'nın gümrük sundurmaları açma ve işletme yetkisi vardır. Bakanlık gerekli gördüğü takdirde başka kamu kuruluşlarına (özellikle belediyelere) ya da özel kuruluşlara da sundurma açma ve işletme izni verebilir. Sundurmalara alınan dışalım eşyası, dört ay içinde herhangi bir gümrük rejimine (giriş, çıkış, fiktif, aktarma gümrük rejimleri gibi) sokulmazsa ulusallaşmış kabul edilir ve bunlara tasfiye hükümleri uygulanır. Dört aylık süre dolmadan başvurmak ve zorlayıcı nedenler göstermek koşuluyla bu süre uzatılabilir. Dört aylık süre dolduktan sonra hiçbir nedenle ek süre verilmez.
Kaynak: Büyük Larousse