Yeniden Nedir?

YENİDEN be.
1. Gene, yine, bir kez daha, tekrar: Yağmur yeniden yağmaya başladı .
2. Yeniden doğmuş gibi olmak. hiçbir derdi tasası kalmamak: Arlık her şey değişmişti, sanki yeniden doğmuş gı bi olmuştu.

—Ağ. yet. Yeniden aşılama, çeşit değiştirmek amacıyla aynı ağacı ikinci kez aşılama işlemi.

—Biyol. Yemden uyum, canlı bir varlığın, bir türün, aslında vaktiyle atalarının yaşa mış olduğu yeni bir ortama uyumu. (Bk. ansikl. böl.)

—Dilbil. Yeniden yazım kuralı, üretici dilbilgisinde, bir öğeyi (ya da öğe dizisini) başka bir öğeye (ya da öğe dizisine) dönüştürmeye dayanan, açıklayıcı nitelikli kural. (Yeniden yazım kuralı A -* B+C biçimindeyse bu, A'nın, B'nin ardından C gelecek biçimde, yeniden yazılması anlamını taşır.)

—Fels. Hegel'de, kendini dışsallık şeklinde dile getiren herhangi bir gerçekliğin, kendi doğruluk biçimiyle belirlenerek kökensel dolayımsızlığına döndürülmesin! sağlayan hareket. (Hegel biçim ve maddenin, tek ve mutlak temelin açıklayıcı uğrakları olarak belirlenmeleri örneğini verir. Şöyle der: "Bu belirlenim ilişkisi, ikisinden her birinin kendi özel varlık olmayanıyla dolayımlanmasıdır, ancak bu iki dolayım bir hareket oluşturur ve özdeşliklerinin yeniden kurulması kökensel bir özdeşliktir. Buna göre yeniden kurma (alm. VViederherstellung], dışsallaşmalarının içselleşmesidir" [VVissenschatt der Logik] (Mantık bilimi), "Öz", 1, 3].)

—Fels. ve ikt. düş. tar. Yeniden üretim, marxçılığa göre, üretimi devam ettirmek ya da üretim sürecini yenilemek için gerekli öğelerin sürdürülmesini sağlayan iktisadi ve kuramsal çevrim evresi. (Bk. ansikl. böl.)

—ikt. Yeniden düzenleme, bir iktisadi etkinliği, bir kuruluşu, bir işletmeyi vb. personelinin ve çalışma araçlarının dağılımını değiştirerek yeni bir yapıya kavuşturma. || Bir ülkenin sanayi yapısını, teknolö|ik (yeni sanayi sistemleri kurulması) ve ticari (yeni pazarlar araştırılması) nitelikli bir özendirme ve destek politikasıyla sağlamlaştırma süreci. || Yeniden üretim için tüketim, yem bir ürün ortaya çıkaran tüketim.

—Kim. Yeniden bileşmek, bir kimyasal bileşiğin ayrışması sonunda oluşan parçalar sözkonusuysa, aynı bileşiği vermek üzere yeniden düzenlenmek, birleşmek.

—Org. kim. Yeniden düzenleme ya da düzenlenme. bir alttepkende bir ya da daha çok atomun ürün içinde farklı biçim de dağılarak alttepkenin izomerleşmesini ya da olağandışı dönüşümünü sağlayan tepkime. (Eşanl. KONUM DEĞİŞTİRME)

—ANSİKL. Ağ. yet. Bağcılıkta, yeni çeşit aşının (ya da birinci aşı oldukça yukarday- sa aşıanacının) üzerine, gerek nemli köpük içeren plastik torbalar içinde yarma aşı biçiminde, gerekse soğuk odada korunmuş uyur tomurcuğa T yapıştırma aşısı biçiminde uygulanır (mayıs-hazıran aşısı).

—Biyol. Yeniden uyumun başlıca örneği kara bitkilerinin ya da hayvanlarının su yaşamına dönmeleridir. Kara omurgalıları koanalı balıklardan türemişlerdir ve bunlar arasında suda yaşamaya yeniden uyum sağlamış gruplar az değildir (iktiyozorlar, pleziyozorlar, timsahlar, kaplumbağalar, su yılanları, yüzgeçayaklılar, balina lar, denizinekleri vb). Bu hayvanlar hiçbir zaman solungaç solunumuna geçmemişlerdir ve yüzgeç ayaklan balıkların yüzgeçlerinin homoloğu değildir: ekolojik evrim tersinir olduğu halde, anatomik evrim hemen hemen hiç tersinir değildir,

—Fels. ve ikt. düş. tar. Marx hiçbir toplumun, elde ettiği ürünlerin bir bölümünü yeniden üretim araçları, yani öteki ürün lerin üretimini olanaklı duruma getiren öğeler durumuna dönüştürmeyi düşün meden üretmediğim ortaya koydu. “Üretim sürecinin büründüğü toplumsal biçim ne olursa olsun, üretim sürecinin sürekli olması, ya da bir başka deyişle, dönemsel olarak aynı evrelerden geçmesi gerekir. Bir toplum, tüketmeyi bırakamadığı gibi üretmeyi de bırakamaz. Öyleyse tek başına değil, sürekli yenilenme hareketi içinde düşünülen her üretim süreci, aynı za manda bir yeniden üretim sürecidir" (Kapital, 1, 7. 23).
iktisadi bakımdan yeniden üretim kavramı, artı değerin kullanımını gösterir. Artı değer, eğer kapitalistlerin tüketimi için kullanılırsa, meta-para-meta (M.RM.) şemasına göre basit yeniden üretim sözko- nusudur. Bu durumda, para harcanır ve sahibine geri dönmez. Kullanım değerine öncelik verilir ve satın almak için satılır. Artı değer, emtia dolaşımı sürecinden (ticaret) doğar ve belirli bir gelişme göstermeyen bir iktisat içinde kalınır. Artı değer, eğer yeni sermaye olarak kullanılırsa, para-meta-para (RM.P') şemasına göre genişlemiş yeniden üretim sözkonusudur ve P' > P sonucuna varılır. Bu durumda para, sermayeye dönüşür, bir artış gösterir ve dolaşımı, ilk sahibine geri dönmesine yol açar. Bu durumda değişim değerine öncelik verilir ve satmak için satın alınır. Kapitalist, parayı üretken bir sermaye durumuna dönüştürür (makine, hammadde ve emek gücü satın alır), onu üretim sürecinde kullanır ve P’den daha yüksek bir P' değeri taşıyan yeni bir meta elde eder. P' ve P arasındaki fark ya da artı değer, emek gücü kendi maliyet değerinden daha büyük bir değer yarattığı için, bu kez üretim sürecinden doğar ve kaçınılmaz bir bunalıma kadar süren bir büyüme iktisadına yol açar. Kapitalist üretim biçiminde kural, basit yeniden üretim değil, birikim (net yatırım) anlamına gelen genişletilmiş yeniden üretimdir,

yeniden ingilizcesi

• again.