Yerel Nedir?
SMD MiSiM
YEREL sıf. Belirli bir yere, yöreye ilişkin, oraya özgü olan şey için kullanılır; yöresel, mahalli, lokal: Yerel gazete. Yerel seçimler. Yerel saat.
—Ceb. Yerel halka, bir tek maksimal ideal içeren değişmeli halka. (Bir A yerel halkası A dan farklı bütün kendi ideallerini içerir. Yerel halkalar, evirtilemeyen bütün elemanlarının kümesinin bir ideal olmasıyla ayırt edilebilirler. Her seri halkası, her değerlendirme halkası bir yerel halkadır)
—Coğ Yerel saat, Yeryuvar üzerindeki herhangi bir noktada, Güneş’in o noktanın meridyeninden geçtiği ana göre düzenlenen saat ayarı. (1° lik boylam farkı 4 dk’ya eşit saat farkına neden olur. Yerleşmeler arasında farklı yerel saat uygulamasından, çoğu ülkede XIX. yy.'da vazgeçilerek genellikle başkentlerin yerel saatleri [Türkiye'de İstanbul'da Ayasofya’dan geçen meridyenin saat ayarı] bir süre için ulusal saat olarak kabul edildi. Günümüzde İzmit’in yakınından geçen 30° D. meridyenin saati Türkiye’de ulusal saat sayılmaktadır.) [Mahalli saat de denir.]
—Fizs. kim. Yerel bağ, bağ elektronlarının birleştirdiği iki atomun yaklaşık olrak çevresinde yer aldığı bağ türü. (Karşıtı vORE- SİZ* BAĞ.)
—ida. huk. Yerel yönetim, il belediye ve köy halkının yerel ortak gereksinmelerini karşılamak üzere kurulmuş kamu tüzel kişisi. (Eşanl. MAHALLİ İDARE.) [Bk. ansikl. böl.] || Yerel yönetim birlikleri, belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacıyla, yerel yönetim kuruluşlarının Bakanlar kurulundan izin alarak kendi aralarında kurdukları birlikler.
—Kamu mal. Yerel yönetimler fonu, değişik yerel yönetimlerden alınan paralardan oluşan ve kullanımı Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin denetimi dışında kalan fonlar. (Bk. ansikl. böl.)
—Mat. çözlm. Yerel içbükey (aynı biçimde dışbükey) fonksiyon, x0 noktasında tü- revlenebilir f fonksiyonu, öyle ki x ~ f(x)-f(x0)-(x-x0)-f/(Ko) x0 da bir minimum (aynı biçimde bir maksimum) gösterir. (Ap)(xq);*0 olan en küçük p>1 tamsayısı çift ise ve Af>0 [aynı biçimde <0] ise, f, x0 da yerel içbükey (aynı biçimde dışbükey) dir.
—Nörobiyol. Yerel devre, yalın bir sinir ya da kas lifi belirli bir noktada uyarıldığında, çökelti halindeki iyonlarla taşınan ve yerel olarak yayılan elektrik akımının yarattığı devre (Uyan akımının polarmasına göre bu akımların farklı bir yönü vardır ve denenen zarın eşdeğer akımı yerel olarak yayılan akımların uzamsal eksilmesinin karakterlerini öngörmeyi sağlar.)
—Telekom. Yerel alım, uydulardan ya da yer istasyonlanndan gelen radyo ya da televizyon yayınlarının bir yerel anten yardımıyla alınması. || Yerel anten, kablolu bir dağıtım şebekesi yardımıyla, kasaba, mahalle ya da köy gibi bir yerleşim merkezinin radyo ya da televizyon alıcılarını beslemeye yarayan, yükselteçlere ve gerektiğinde frekans değiştiricilere bağlı alıcı anten. || Yerel etki, bir telefon kulaklığından buna eşlik eden mikrofonun aldığı seslerin duyulması.
—Topol. Ancak karşılaştırma topolojik uzayında bulunan sıkı bir açık üzerinde gerçeklenen bir özellik için kullanılır. (Böyle- ce, değerlerini sıralanmış bir kümeden alan bir fonksiyonun yerel maksimum ya da minimumundan söz edilir.) [Eşanl. BAĞIL] || Karşılaştırma topolojik uzayı noktalarının her birinin bir dolayında doğru ya da tanımlı olan bir özellik için kullanılır. (Bk. ansikl böl.) || Bir fonksiyonun yerel incelenmesi, bir f fonksiyonunun kendi tanım bölgesindeki bir x0 noktasının bir dolayında, /[x,) ın bir ekstremum olup olmadığını, f nin bu noktada yerel içbükey ya da dışbükey olup olmadığını anlamak için bu fonksiyonun incelenmesi.
—Verg. huk. Yerel vergiler, yerel yönetimler tarafından alınan bütün vergi, resim ve harçlar (Emlak vergisi, Eğlence vergisi. Elektrik ve havagazı tüketimi vergisi, Temizleme ve aydınlatma harcı, imar harçlan, Hizmet harçları, ilan, reklam vergisi vb. ile köylerde imece ve salma bu kapsamda yer alır)
—ANSİKL. ida. huk. Yerel yönetim kuruluşları il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir. Yerel yönetim kuruluşlarının görev ve yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak yasayla düzenlenir. Yerel yönetim kuruluşlarının organları seçimle göreve gelirler Merkez yönetimi (devlet), yerel yönetim kuruluşları üzerinde yönetimin bütünlüğünü sağlama, toplum yararının korunması ve yerel gereksinmelerin gereği gibi karşılanması amacıyla, yasada belirtilen ilkeler içinde, idari vesayet yetkisine sahiptir.
—Kamu mal. Türkiye’de genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden belediyelere ve il özel idarelerine belirli bir oranda pay verilmektedir. 1985’te belediyeler için % 8,15, il özel idareleri için % 1,15 olarak saptanan bu oranlar, 1987’de sırasıyla % 10,30 \ıe % 2,30'a yükseltilmiştir. Bu payların belirli bir bölümü, merkezi yönetim tarafından dağıtım dışı tutularak, İller bankası'nda, Belediye ve il özel idareleri için ayrı ayrı iki fon ve ayrıca ortak bir "Yerel yönetimler fonu" oluşturmaktadır. % 10,30'luk belediye paylarının % 8’lik bölümü belediyelere hemen dağıtılmakta, % 2'lik bölümü ise Bayındırlık ve İskan bakanlığı emrinde "Belediyeler fonu" olarak iller bankası'ndaki bir hesapta toplanmaktadır. Bu fondan bütün belediyelerin yatırım programlanna giren haritaları, imar planları, tesisleri ve bunlara ait projeleri için sözkonusu bakanlık, belirli bir yönetmeliğe göre, tahsiste bulunur. Aynı biçimde, % 2,30'luk il özel idare payının °/o 2'lik bölümünün % 80'i hemen dağıtılmakta, % 20'si ise iller bankası'nda il özel idareleri için sonradan kullanılmak üzere bir fonda toplanmaktadır. Bunun dışında Hükümet, Belediye ve il özel idarelerine ait paylardan eşit miktarlarda (% 0,30'ar) alarak, İller bankası'nda "'ibret idareler fonu" oluşturmaktadır. Böylece, her birinden eşit olarak alınan paylarla fonun finansman kaynağı, genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamının % 0,60’ına ulaşmaktadır. Bu fonun yarısı Bayındırlık ve iskân bakanlığı’nca belediyelerin imar uygulamalarında, öteki yarısı da içişleri bakanlığınca yerel yönetimler için belirli bir yönetmelik çerçevesinde kullanılır. Ancak, ilgili yasaya göre fonun dağıtım esaslarının saptanmasında kalkınmada öncelikli bölgelere ağırlık verilmesi gerekmektedir.
—Topol. ikinci tanımı açıklamak için bir fonksiyonun yerel (dar uzamda) bir özellik olan sürekliliği söylenebilir, bu kavram bölgesel (geniş uzamda) bir özellik olan düzgün sürekliliğe ters düşer. “Yererden "bölgesel"e geçiş, Heine teoreminde olduğu gibi kimi hallerde olanaklıdır; aynı durum şu özellikte de vardır; bir afin Euk- leides uzayında, A, sınırının her bir noktasında bir dayanma hiperbolü olan, içi boş olmayan bir kapak küme ise (kimi kez A nın yerel dışbükeyliğinden söz edilir), bu durumda A dışbükeydir.
Sponsorlu Bağlantılar
—Coğ Yerel saat, Yeryuvar üzerindeki herhangi bir noktada, Güneş’in o noktanın meridyeninden geçtiği ana göre düzenlenen saat ayarı. (1° lik boylam farkı 4 dk’ya eşit saat farkına neden olur. Yerleşmeler arasında farklı yerel saat uygulamasından, çoğu ülkede XIX. yy.'da vazgeçilerek genellikle başkentlerin yerel saatleri [Türkiye'de İstanbul'da Ayasofya’dan geçen meridyenin saat ayarı] bir süre için ulusal saat olarak kabul edildi. Günümüzde İzmit’in yakınından geçen 30° D. meridyenin saati Türkiye’de ulusal saat sayılmaktadır.) [Mahalli saat de denir.]
—Fizs. kim. Yerel bağ, bağ elektronlarının birleştirdiği iki atomun yaklaşık olrak çevresinde yer aldığı bağ türü. (Karşıtı vORE- SİZ* BAĞ.)
—ida. huk. Yerel yönetim, il belediye ve köy halkının yerel ortak gereksinmelerini karşılamak üzere kurulmuş kamu tüzel kişisi. (Eşanl. MAHALLİ İDARE.) [Bk. ansikl. böl.] || Yerel yönetim birlikleri, belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacıyla, yerel yönetim kuruluşlarının Bakanlar kurulundan izin alarak kendi aralarında kurdukları birlikler.
—Kamu mal. Yerel yönetimler fonu, değişik yerel yönetimlerden alınan paralardan oluşan ve kullanımı Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin denetimi dışında kalan fonlar. (Bk. ansikl. böl.)
—Mat. çözlm. Yerel içbükey (aynı biçimde dışbükey) fonksiyon, x0 noktasında tü- revlenebilir f fonksiyonu, öyle ki x ~ f(x)-f(x0)-(x-x0)-f/(Ko) x0 da bir minimum (aynı biçimde bir maksimum) gösterir. (Ap)(xq);*0 olan en küçük p>1 tamsayısı çift ise ve Af>0 [aynı biçimde <0] ise, f, x0 da yerel içbükey (aynı biçimde dışbükey) dir.
—Nörobiyol. Yerel devre, yalın bir sinir ya da kas lifi belirli bir noktada uyarıldığında, çökelti halindeki iyonlarla taşınan ve yerel olarak yayılan elektrik akımının yarattığı devre (Uyan akımının polarmasına göre bu akımların farklı bir yönü vardır ve denenen zarın eşdeğer akımı yerel olarak yayılan akımların uzamsal eksilmesinin karakterlerini öngörmeyi sağlar.)
—Telekom. Yerel alım, uydulardan ya da yer istasyonlanndan gelen radyo ya da televizyon yayınlarının bir yerel anten yardımıyla alınması. || Yerel anten, kablolu bir dağıtım şebekesi yardımıyla, kasaba, mahalle ya da köy gibi bir yerleşim merkezinin radyo ya da televizyon alıcılarını beslemeye yarayan, yükselteçlere ve gerektiğinde frekans değiştiricilere bağlı alıcı anten. || Yerel etki, bir telefon kulaklığından buna eşlik eden mikrofonun aldığı seslerin duyulması.
—Topol. Ancak karşılaştırma topolojik uzayında bulunan sıkı bir açık üzerinde gerçeklenen bir özellik için kullanılır. (Böyle- ce, değerlerini sıralanmış bir kümeden alan bir fonksiyonun yerel maksimum ya da minimumundan söz edilir.) [Eşanl. BAĞIL] || Karşılaştırma topolojik uzayı noktalarının her birinin bir dolayında doğru ya da tanımlı olan bir özellik için kullanılır. (Bk. ansikl böl.) || Bir fonksiyonun yerel incelenmesi, bir f fonksiyonunun kendi tanım bölgesindeki bir x0 noktasının bir dolayında, /[x,) ın bir ekstremum olup olmadığını, f nin bu noktada yerel içbükey ya da dışbükey olup olmadığını anlamak için bu fonksiyonun incelenmesi.
—Verg. huk. Yerel vergiler, yerel yönetimler tarafından alınan bütün vergi, resim ve harçlar (Emlak vergisi, Eğlence vergisi. Elektrik ve havagazı tüketimi vergisi, Temizleme ve aydınlatma harcı, imar harçlan, Hizmet harçları, ilan, reklam vergisi vb. ile köylerde imece ve salma bu kapsamda yer alır)
—ANSİKL. ida. huk. Yerel yönetim kuruluşları il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir. Yerel yönetim kuruluşlarının görev ve yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak yasayla düzenlenir. Yerel yönetim kuruluşlarının organları seçimle göreve gelirler Merkez yönetimi (devlet), yerel yönetim kuruluşları üzerinde yönetimin bütünlüğünü sağlama, toplum yararının korunması ve yerel gereksinmelerin gereği gibi karşılanması amacıyla, yasada belirtilen ilkeler içinde, idari vesayet yetkisine sahiptir.
—Kamu mal. Türkiye’de genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden belediyelere ve il özel idarelerine belirli bir oranda pay verilmektedir. 1985’te belediyeler için % 8,15, il özel idareleri için % 1,15 olarak saptanan bu oranlar, 1987’de sırasıyla % 10,30 \ıe % 2,30'a yükseltilmiştir. Bu payların belirli bir bölümü, merkezi yönetim tarafından dağıtım dışı tutularak, İller bankası'nda, Belediye ve il özel idareleri için ayrı ayrı iki fon ve ayrıca ortak bir "Yerel yönetimler fonu" oluşturmaktadır. % 10,30'luk belediye paylarının % 8’lik bölümü belediyelere hemen dağıtılmakta, % 2'lik bölümü ise Bayındırlık ve İskan bakanlığı emrinde "Belediyeler fonu" olarak iller bankası'ndaki bir hesapta toplanmaktadır. Bu fondan bütün belediyelerin yatırım programlanna giren haritaları, imar planları, tesisleri ve bunlara ait projeleri için sözkonusu bakanlık, belirli bir yönetmeliğe göre, tahsiste bulunur. Aynı biçimde, % 2,30'luk il özel idare payının °/o 2'lik bölümünün % 80'i hemen dağıtılmakta, % 20'si ise iller bankası'nda il özel idareleri için sonradan kullanılmak üzere bir fonda toplanmaktadır. Bunun dışında Hükümet, Belediye ve il özel idarelerine ait paylardan eşit miktarlarda (% 0,30'ar) alarak, İller bankası'nda "'ibret idareler fonu" oluşturmaktadır. Böylece, her birinden eşit olarak alınan paylarla fonun finansman kaynağı, genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamının % 0,60’ına ulaşmaktadır. Bu fonun yarısı Bayındırlık ve iskân bakanlığı’nca belediyelerin imar uygulamalarında, öteki yarısı da içişleri bakanlığınca yerel yönetimler için belirli bir yönetmelik çerçevesinde kullanılır. Ancak, ilgili yasaya göre fonun dağıtım esaslarının saptanmasında kalkınmada öncelikli bölgelere ağırlık verilmesi gerekmektedir.
—Topol. ikinci tanımı açıklamak için bir fonksiyonun yerel (dar uzamda) bir özellik olan sürekliliği söylenebilir, bu kavram bölgesel (geniş uzamda) bir özellik olan düzgün sürekliliğe ters düşer. “Yererden "bölgesel"e geçiş, Heine teoreminde olduğu gibi kimi hallerde olanaklıdır; aynı durum şu özellikte de vardır; bir afin Euk- leides uzayında, A, sınırının her bir noktasında bir dayanma hiperbolü olan, içi boş olmayan bir kapak küme ise (kimi kez A nın yerel dışbükeyliğinden söz edilir), bu durumda A dışbükeydir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
