YEREYÖNELİM a. Bitki fizyol. Yerçeki minin, özellikle ağırlığın bitkilerin büyüme organlarına (kök ve sap) benimsettiği büyüme doğrultusu. (Eşanl. JEOTROPİZM.) [Bk. ansikl. -t>öl.]
—Etol. Bazı hayvan türlerinde, yerçekiminin yol açıp yönlendirdiği hareket tepkisi. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. Bitki, fizyol. Yereyönelim özellikle ana kökler için apaçıktır; bunlar pozitif yereyönelimle toprağa dikey dalarlar; negatif yereyönelim (dikeylik) ana sapları yukarıya doğru yönlendirir, ikincil kök ve saplar, ana eksen ile, her türe özgü bir açı oluştururlar (eğiklik). Yereyönelim olayı, kök ve sapların normal yönlerini almak üzere eğilmeleriyle apaçık belli olur. Knight ve Pfeffer, yerçekim gücünü ortadan kaldırma amacıyla merkezkaç kuvvetini bu bakımdan başarıyla kullanmışlardır. Elde edilen eğrilikler, çeşitli büyütken dokuların hücresel büyüme bölgesi düzeyinde büyüme eşitsizliğinden kaynaklanır Bitkilerin büyümesinden sorumlu olan ok- sin, bir bitki yatay olarak yerleştirilmişse, ağırlığı ile organların alt tarafında biriktiğinden, eşitsiz biçimde dağılır. Kök ve sapın dokuları oksine karşı çok farklı duyarlılık gösterirler; sapın byümesini sağlayan optimum doz 10~4 g iken kök için bu değer 10~9 g'dır. Böylece, aynı dozun yatmış bir sapın alt yüzeyindeki dokuları neden uyardığı, yatmış bir kökün alt yüzündeki dokuların gelişmesini neden durdurduğu anlaşılmış olur. Bitki dikey olduğunda, oksin gelişmekte olan dokulara homojen bir tarzda yayılık ve etki gösterir. Yerçekimine duyarlı bölge sapların ve köklerin uçlarıyla sınırlıdır.
—Etol. Toprakta yaşayan kazıcı hayvanlar, aşağıya yöneldiklerinde yereyönelimleri pozitif, yukarıya yöneldiklerinde negatiftir. Sirke sineği gibi birçok böcekte bu olaya rastlanır. Çevreye karşı sabit bir duruş açısının sürdürülmesi (örneğin kimi türlerde olduğu gibi düşey duruşun korunması) yereyönelim tepkilerinin bir sonucudur. Bunlar, yerçekimine duyarlı algılayıcılardan (denge organları) oluşan özel duyu organlarının (memelilerdeki yarıçember- sel kanallar, balıklarda denge taşları) uyarılmasından ileri gelir.
Sponsorlu Bağlantılar
—ANSİKL. Bitki, fizyol. Yereyönelim özellikle ana kökler için apaçıktır; bunlar pozitif yereyönelimle toprağa dikey dalarlar; negatif yereyönelim (dikeylik) ana sapları yukarıya doğru yönlendirir, ikincil kök ve saplar, ana eksen ile, her türe özgü bir açı oluştururlar (eğiklik). Yereyönelim olayı, kök ve sapların normal yönlerini almak üzere eğilmeleriyle apaçık belli olur. Knight ve Pfeffer, yerçekim gücünü ortadan kaldırma amacıyla merkezkaç kuvvetini bu bakımdan başarıyla kullanmışlardır. Elde edilen eğrilikler, çeşitli büyütken dokuların hücresel büyüme bölgesi düzeyinde büyüme eşitsizliğinden kaynaklanır Bitkilerin büyümesinden sorumlu olan ok- sin, bir bitki yatay olarak yerleştirilmişse, ağırlığı ile organların alt tarafında biriktiğinden, eşitsiz biçimde dağılır. Kök ve sapın dokuları oksine karşı çok farklı duyarlılık gösterirler; sapın byümesini sağlayan optimum doz 10~4 g iken kök için bu değer 10~9 g'dır. Böylece, aynı dozun yatmış bir sapın alt yüzeyindeki dokuları neden uyardığı, yatmış bir kökün alt yüzündeki dokuların gelişmesini neden durdurduğu anlaşılmış olur. Bitki dikey olduğunda, oksin gelişmekte olan dokulara homojen bir tarzda yayılık ve etki gösterir. Yerçekimine duyarlı bölge sapların ve köklerin uçlarıyla sınırlıdır.
—Etol. Toprakta yaşayan kazıcı hayvanlar, aşağıya yöneldiklerinde yereyönelimleri pozitif, yukarıya yöneldiklerinde negatiftir. Sirke sineği gibi birçok böcekte bu olaya rastlanır. Çevreye karşı sabit bir duruş açısının sürdürülmesi (örneğin kimi türlerde olduğu gibi düşey duruşun korunması) yereyönelim tepkilerinin bir sonucudur. Bunlar, yerçekimine duyarlı algılayıcılardan (denge organları) oluşan özel duyu organlarının (memelilerdeki yarıçember- sel kanallar, balıklarda denge taşları) uyarılmasından ileri gelir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.