Uyarıcı Nedir?

UYARICI sıf.
1. Bir kimseyi güçlendiren, yüreklendiren, coşturan ve / ya da yönlendiren şey için kullanılır: Bu sonuç herkesin üzerinde uyana bir etki yarattı.
2. Uyarma işlevi gören.

—Elektrotekn. Bir elektrik düzeneğini uyaran bir öğe, bir olay için kullanılır.

—Fizyol. Bir organı ya da işlevi uyarana denir. || Uyancı besin, çay, kahve kola, ma- te gibi, organizmayı uyaran ve organizmanın başka besin almadan kendi kaynaklarını kullanarak bir çaba göstermesine olanak veren madde

—İstat. Uyarıcı gösterge.

—Zool. Uyancı renk, az ya da çok zehirli bazı hayvanlarda görülen canlı renkler. (Bu renkler, daha önce tatsız bir deneyim geçirmiş yırtıcı türleri uyararak bu yırtıcıların yeni bir saldınya geçmesini engeller.)

♦ a. Bazı organların çalışmasını olumlu yönde etkileyen, ruhsal işlemleri canlandıran Hac va da madde: kuvvetlendirici canlandırıcı. Kahve bir uyarıcıdır. Sindirim sistemi, sinir sistemi uyarıcısı.

—Elektrotekn. Uyarma akımları üretmeye yarayan üreteç. (Büyük güçlü günümüz alternatörlerinde uyarıcı yerine çoğu kez, değiştiricilerden oluşmuş statik bir sistem kullanılır.)

—Fizyol. Uyarıcı madde.

—Kardiyol. Elektrikli kalp uyanası, otomatik olarak çalışmadığı zaman kalbin kasılmasını uyarmaya yarayan elektrikli aygıt. (Eşanl. KALP UYARICISI, PAGEMAKER.) [Bk. ansikl. böl.]

—Nörobiyol. Ya alıcılar düzeyinde, ya da doğrudan sinirsel yapılar üzerinde sinir sisteminin uyarılmasını sağlayan aygıt. (Bk. ansikl. böl.) || Bireyin uyanıklık düzeyini ya da hareket etkinliğini artıran madde. (Bk. ansikl. böl.).

—tip. Anüs büzgeni uyarıcısı, dışkı kaçırmayı önlemek için kullanılan elektrikli aygıt. (Ancak büzgenkasın anatomik yapısı yerindeyse bu aygıt görev yapar.)

—ANSİKL. Kardiyol. Kalp uyarıcıları. Bu aygıt, bazen ölümcül cilan bayılmalardan hastayı koruyan ve bu itibarla Adams-Stokes sendromunu önleyen seçkin bir tedavi aracıdır. Bunlarda iki teknik kullanılır:
1. öteden beri en çok kullanılan kalp içi uyarım (bunda çalıştırma sondası sağ karıncığın içine ve gerçek anlamda uyarıcı aygıt göğüs bölgesine yerleştirilir);
2. kalp üstü uyarım (elektrotlar cerrahi girişimle karıncık çeperinin üstüne, uyarıcı ise karın çeperinin içine yerleştirilir).
Uyarıcılarda enerji kaynağı olarak genellikle ömürleri 5 ila 7 yıl olan lityum pilleri kullanılır. Çeşitli uyarıcı tipleri vardır: en yaygın olan ve ancak hastanın nabzı belirli bir sayının altına düştüğü zaman çalışmaya başlayan nöbetçi uyarıcı; çabaya kolay uyum sağlayan ve kulakçıkla eşzamanlı çalışan uyarıcı; yeniden bir ameliyata gerek kalmaksızın, dıştan etki gösteren, çalışma frekansı gibi çeşitli parametrelerin ayarlanabilmesine olanak veren programlanabilir uyarıcı.

—Nörobiyol. Bazı uyarıcılar alıcıların doğal uyarıya yakın düzeyde uyarılmasını sağlar: flaş ya da kesintili ışık uyarısı, ısı uyarısı, mekanik uyarı, ya da deri yoluyla elektrik uyarısı. Aslında uyarıcıların çoğu elektrik akımı verir Ani başlayan, yönü ve şiddeti sabit olan ve birkaç milisaniye (dörtgen dalga) ile birkaç saniye (galvanik akım) sürebilen doğru akımla çalışan uyarıcıların yanı sıra, bir kondansatörün boşalımını, ilerleyen, doğrusal ya da üstel akımları, alternatif akımları, faradik akımı kullanan uyarıcılarda vardır.
Kahve, amfetaminler, autidepresörler sinir sistemi uyarıcılarıdır. Ortak etkileri, beyindeki uyanıklık sistemlerinin etkisini artırmaktır ve kimyasal ara maddesi noradrenalindir. Sinir hücresi düzeyinde, glütamik asit kainik asit ya da striknin gibi bazı maddeler uyarıcıdırlar.