Tabya Nedir?
SMD MiSiM
TABYA a. (ar. tacbiye, hazırlama'dan). Ask.
1. Sürekli olarak savunmaya hazır bulundurulması gereken stratejik ya da taktik açıdan önemli görülen bir yerde, barış zamanında yapılan berkitilmiş mevzi.
2. Müstahkem mevkilerin etki alanını genişletmek, orayı düşmanın kara ateşinden korumak'üzere, aralıklı olarak yapılmış, çevresi kapalı tesis.
3. Surların üzerinde, iki ön ve yan cephesi olan ve tabyalı sistemin ana öğesini oluşturan çıkıntı biçiminde çok köşeli istihkâm. (Bk. ansikl. böl.)
—istihkc. Basık tabya, simetrik olmayan tabya. || Çatal tabya, çıkıntılı tabya. || Düz tabya, iki cephesi 180° lik komşu açı oluşturan tabya.
—ANSİKL. 1500 yıllarına doğru, kale surlarında uzaktan gedikler açmaya olanak veren madeni güllenin ortaya çıkışı, Rönesans mühendislerince tasarlanan ve Vauban tarafından geliştirilen tahkim profilinin ve tabya planının yapılmasına neden oldu. Bir tabya, iki ön ve iki yan cepheden oluşur, iki tabya, bir perde haltıyla birbirine bağlanır. Tabya cephelerinin ve perde hattının üzerinde sıralanan savunucular, silahlarıyla, şevde bulunan düşmanları geri püskürtürler. Tabyalar, asli hattındaki ölü açılar, perde hattını örten ay tabyalardan dövülürler. Savunma topları üstü açık olarak tabyalara yerleştirilir. Tabya planı, tüm ölü açıları ortadan kaldırmıştır. Tahkim profili ise saldıranların ateşinden korunan ve hendekten çıkan toprak yığınını destekleyen toprak şevi duvarıyla, düşman toplarına karşı direnebilmek için yeterince dayanıklıdır. Savunan tarafın "tabyalı tahkimat" denilen tahkimat biçimini değiştirmeye zorlamak için yivli topların ortaya çıkması gerekti. Yandaki şekil, birinci tarz denilen (Rocroi ve Lille, 1667; Maubeuge, 1678; Toulon, 1679; Strasbourg, 1681) Vauban "tabyalı tahkimatı"™ göstermektedir. Bu istihkâmları arazinin güçlüklerine uyarlamak için ve savunmalarını geliştirmek için Vauban, sisteminin ikinci (Belfort, 1684; Landau, 1688) ve üçüncü (Neufbrisach, 1698) tarzlarına doğru ilerleme göstermiştir. Bunların özellikleri, tabyanın ayrılması, orta ve gerideki ay tabya istihkâmlarının düzenlenmesi, ikinci bir surun oluşturulması vb'dir.
1. Sürekli olarak savunmaya hazır bulundurulması gereken stratejik ya da taktik açıdan önemli görülen bir yerde, barış zamanında yapılan berkitilmiş mevzi.
Sponsorlu Bağlantılar
3. Surların üzerinde, iki ön ve yan cephesi olan ve tabyalı sistemin ana öğesini oluşturan çıkıntı biçiminde çok köşeli istihkâm. (Bk. ansikl. böl.)
—istihkc. Basık tabya, simetrik olmayan tabya. || Çatal tabya, çıkıntılı tabya. || Düz tabya, iki cephesi 180° lik komşu açı oluşturan tabya.
—ANSİKL. 1500 yıllarına doğru, kale surlarında uzaktan gedikler açmaya olanak veren madeni güllenin ortaya çıkışı, Rönesans mühendislerince tasarlanan ve Vauban tarafından geliştirilen tahkim profilinin ve tabya planının yapılmasına neden oldu. Bir tabya, iki ön ve iki yan cepheden oluşur, iki tabya, bir perde haltıyla birbirine bağlanır. Tabya cephelerinin ve perde hattının üzerinde sıralanan savunucular, silahlarıyla, şevde bulunan düşmanları geri püskürtürler. Tabyalar, asli hattındaki ölü açılar, perde hattını örten ay tabyalardan dövülürler. Savunma topları üstü açık olarak tabyalara yerleştirilir. Tabya planı, tüm ölü açıları ortadan kaldırmıştır. Tahkim profili ise saldıranların ateşinden korunan ve hendekten çıkan toprak yığınını destekleyen toprak şevi duvarıyla, düşman toplarına karşı direnebilmek için yeterince dayanıklıdır. Savunan tarafın "tabyalı tahkimat" denilen tahkimat biçimini değiştirmeye zorlamak için yivli topların ortaya çıkması gerekti. Yandaki şekil, birinci tarz denilen (Rocroi ve Lille, 1667; Maubeuge, 1678; Toulon, 1679; Strasbourg, 1681) Vauban "tabyalı tahkimatı"™ göstermektedir. Bu istihkâmları arazinin güçlüklerine uyarlamak için ve savunmalarını geliştirmek için Vauban, sisteminin ikinci (Belfort, 1684; Landau, 1688) ve üçüncü (Neufbrisach, 1698) tarzlarına doğru ilerleme göstermiştir. Bunların özellikleri, tabyanın ayrılması, orta ve gerideki ay tabya istihkâmlarının düzenlenmesi, ikinci bir surun oluşturulması vb'dir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
