Tahmin Nedir?
SMD MiSiM
TAHMİN a. (ar. tahmin).
1. Kimi verilere dayanarak gelecekte olabilecek bir şeyi kestirme; kestirilen şey: Hava tahminleri. Tahminlerinde yanılmak. (Bk. ansikl. böl. Meteorol.)
2. Olasılıklara dayanan ancak olgularla denetlenemeyen varsayım: Davranışlarının nedenini anlayamıyoruz; yalnızca tahmin yürütüyoruz.
3. Bir şeyi yaklaşık olarak değerlendirme; oranlama.
4. Bir şeyi, bir şeyin olacağını tahmin etmek, bazı verilere dayanarak onu kestirmek; olabileceği kanısına varmak ve olasılığını göz önüne alarak hazırlıklı olmak: Hatta sonunda hava durumunda belli bir düzelme olacağı tahmin ediliyor. Yasa koyucular böyle bir suç işlenebileceğini tahmin etmemişlerdi.
5. Bir şeyi (nicelik) tahmin etmek, oranlayarak kestirmek.
—ikt. Az ya da çok uzak bir gelecekteki iktisadı durumu değerlendirmeyi amaçlayan tekniklerin tümü. (Tahmin, kısa, orta ve uzun vadeli olabilir: kısa vadeli tahminlere projeksiyon, orta vadeli tahminlere programlama, uzun vadeli olanlarına da prospektif adı verilir.)
—istat. kestirimin eşanlamlısı.
—Kamu mal. Götürü tahmin yöntemi, Restauration döneminde Villele tarafından ortaya konulan, vergi gelirlerini bir önceki yıl bütçesi temel alınarak tahmin yöntemi. (Bk. ansikl. böl.)
—Ormanc. Hacim tahmini, bir ağacın ya da bir ağaç topluluğunun hacminin belli ölçütlere göre hesaplanarak belirlenmesi. (Bk. ansikl. böl.) || Kabuksuz hacim tahmini, gerek kabuk soyulduktan sonra, gerek kabuğun kalınlığı dikkate alınıp göz kararı düşüldükten sonra ağacın hacminin belirlenmesi. || Kabuklu hacim tahmini, kabuğu soyulmamış tomruğun hacminin belirlenmesi.
—Ruhbil. Bir değişkenin alabileceği değeri, başka bazı önbildirici değişkenlerin değerlerine bakarak kestirmeye çalışmak eylemi.
—ANSİKL. Kamu mal. Vergi gelirlerinin götürü tahmini, bütçe tasarısı hazırlandı ğı sırada, uygulanmış bütçenin sonuçları temel alınarak yapılır. Bu hazırlık, bir önceki mali yıla ait bütçenin uygulanması sırasında yapıldığından, tahmin işlemlerine temel olarak sonuncudan önceki bütçe, yani hazırlanmakta olan bütçeye oranla 'sondan bir önceki yıl" bütçesi alınır. Fiyatların istikrarsızlığı ve enflasyon, bu ku raim yavaş yavaş bırakılarak, onun yerine doğrudan tahmin sistemi uygulamasının benimsenmesine yol açtı.
—Meteorol. Hava tahmini. Hava tahminleri çok kısa süreli (0-1 gün), kısa süreli (1-4 gün), orta süreli (4 gün-2 hafta) ve uzun süreli (2 hafta-1 yıl) olarak yapılır. Çok kısa süreli ve kısa süreli tahminler günümüzde bilimsel olarak büyük bir isabetle yapılabilmektedir. Çözülmesi gereken sorun bu tahminde kullanılacak maddi araçlar sorunudur.
Havayı tahmin etmek atmosfer dinamiğinin evrimini tahmin etmek demektir, imdi, böyle bir dinamiğin tahmini hem evrimin hareket noktası olan bugünkü durumu, hem de atmosfer dinamiğini yöneten kuralları İyi bilmeyi gerektirir. Bu zorunlulukların henüz tümüyle denetim altına alınamamış olması tahmin gücünü zaman ve uzamda sınırlamıştır. Orta süreli tahminlerde karşılaşılan güçlükler kısa süreli tah- minlerdekinden daha büyüktür. Belli bir yerdeki hava durumunu tahmin etmekte karşılaşılan güçlükler, yeryüzünün daha geniş bir bölgesini kapsayan tahminlerde karşılaşılan güçlüklerden daha fazladır. Bu güçlükler özellikle orta vadeli tahminlerde ortaya çıkar.
Kısa süreli tahminler zaman boyutu handikapını ortadan kaldırır. Uzun süreli tahmine gelince, bu hiç değilse kısmen uzam etkeninin rolünü hesaba katmaz; çünkü büyük bir alanda, belli bir döneme ilişkin tahminlerde gerekli olan, özellikle önceki yılların ortalamalarına göre belirlenen sapmalardır. Böylece, birtakım işaretlerden yararlanılarak herhangi bir sapma tahmin edilebilir. Ama, bu işaretler ile tahmin edilecek sapmalar arasındaki bu tür bağıntıları ille de nedensel bir bağ gibi görmemelidir. Bu bağlantıların bir anlam taşıması beklenen sonucun gerçekleşme şansı olduğunu göstermeye yeter. Bu bağıntılar birbirinden uzak olgular arasında da kurulabilir (uzaktan bağlantılar).
Günümüzde üzerinde en çok durulan orta vadeli tahmindir. Bu alanda matematik modeller kullanılır ve bunlara deneysel modeller de eklenir. Deneysel modeller arasında en önemlilerinden biri Ch. P Peguy'nin "olasılık takvimleri"dir Aynı şekilde, uzun vadeli tahminler için de, daha çok okyanus-atmosfer sınırını inceleyerek önemli çalışmalar yapılmaktadır.
Her durumda, hava tahmini ister günlük, ister aylık ya da yıllık olsun insan için birinci derecede önemli bir amaçtır (toplumsal ve ekonomik etkinlikler) Bu nedenle her türlü araca başvurulmaktadır (gerekli bilgileri toplamak için gözlem ve iletişim şebekesi, bilişimden ve yapay uydulardan yararlanma).
—Ormanc.
• Dikili ağaçlarda hacim tahmini. Ağaç kesildikten sonra tomruğun hacminin ne olacağı belirlenmeye çalışılır. Bunun için ağacın insan yüksekliğine yakın, yani yerden 1,30 m yükseklikte çevresi ya da çapı ölçülür. Yükseklik "ağaç- ölçer" denen araçlarla, çevre ya da çap şerit metre ya da ormancı kompasıyla ölçülür. Sonra yerden 1,30 m yükseklikteki çevre uzunluğuna ya da çapa göre önceden hazırlanmış ölçü cetvellerine bakılarak yüksekliğe göre ağacın hacmi tahmin edilir.
• Kesilmiş ağaçlarda hacim tahmini. Ağacın tepe bölümünden elde edilecek yakacak odun ile, gövdeden, yani ilk kalın dalların altında kalan tomruktan elde edilecek yapacak odun ayrı hesaplanır. Yakacak odun ster olarak, yapacak odun metre küp olarak tahmin edilir. Tomruk, yarı uzunluğundaki çapa göre bir silindir sayılır. Bu şekilde elde edilen hacim gerçek hacimdir ve yöntem tomruğun düzgün bir biçimde olduğunu varsayar. Tomruk kusurlu ise düzgün bölümlere ayrılarak hesap yapılır.
Dikili ağaçların ya da tomrukların gerçek hacmi, biçildikten sonraki, kullanıla bilir (ya da ticari) hacım denen hacimden fazladır. Ticari hacmi hesaplamak için, ağaç türüne ve öngörülen kullanım alanlarına göre değişen bir indirim katsayısı uygulanır.
1. Kimi verilere dayanarak gelecekte olabilecek bir şeyi kestirme; kestirilen şey: Hava tahminleri. Tahminlerinde yanılmak. (Bk. ansikl. böl. Meteorol.)
Sponsorlu Bağlantılar
3. Bir şeyi yaklaşık olarak değerlendirme; oranlama.
4. Bir şeyi, bir şeyin olacağını tahmin etmek, bazı verilere dayanarak onu kestirmek; olabileceği kanısına varmak ve olasılığını göz önüne alarak hazırlıklı olmak: Hatta sonunda hava durumunda belli bir düzelme olacağı tahmin ediliyor. Yasa koyucular böyle bir suç işlenebileceğini tahmin etmemişlerdi.
5. Bir şeyi (nicelik) tahmin etmek, oranlayarak kestirmek.
—ikt. Az ya da çok uzak bir gelecekteki iktisadı durumu değerlendirmeyi amaçlayan tekniklerin tümü. (Tahmin, kısa, orta ve uzun vadeli olabilir: kısa vadeli tahminlere projeksiyon, orta vadeli tahminlere programlama, uzun vadeli olanlarına da prospektif adı verilir.)
—istat. kestirimin eşanlamlısı.
—Kamu mal. Götürü tahmin yöntemi, Restauration döneminde Villele tarafından ortaya konulan, vergi gelirlerini bir önceki yıl bütçesi temel alınarak tahmin yöntemi. (Bk. ansikl. böl.)
—Ormanc. Hacim tahmini, bir ağacın ya da bir ağaç topluluğunun hacminin belli ölçütlere göre hesaplanarak belirlenmesi. (Bk. ansikl. böl.) || Kabuksuz hacim tahmini, gerek kabuk soyulduktan sonra, gerek kabuğun kalınlığı dikkate alınıp göz kararı düşüldükten sonra ağacın hacminin belirlenmesi. || Kabuklu hacim tahmini, kabuğu soyulmamış tomruğun hacminin belirlenmesi.
—Ruhbil. Bir değişkenin alabileceği değeri, başka bazı önbildirici değişkenlerin değerlerine bakarak kestirmeye çalışmak eylemi.
—ANSİKL. Kamu mal. Vergi gelirlerinin götürü tahmini, bütçe tasarısı hazırlandı ğı sırada, uygulanmış bütçenin sonuçları temel alınarak yapılır. Bu hazırlık, bir önceki mali yıla ait bütçenin uygulanması sırasında yapıldığından, tahmin işlemlerine temel olarak sonuncudan önceki bütçe, yani hazırlanmakta olan bütçeye oranla 'sondan bir önceki yıl" bütçesi alınır. Fiyatların istikrarsızlığı ve enflasyon, bu ku raim yavaş yavaş bırakılarak, onun yerine doğrudan tahmin sistemi uygulamasının benimsenmesine yol açtı.
—Meteorol. Hava tahmini. Hava tahminleri çok kısa süreli (0-1 gün), kısa süreli (1-4 gün), orta süreli (4 gün-2 hafta) ve uzun süreli (2 hafta-1 yıl) olarak yapılır. Çok kısa süreli ve kısa süreli tahminler günümüzde bilimsel olarak büyük bir isabetle yapılabilmektedir. Çözülmesi gereken sorun bu tahminde kullanılacak maddi araçlar sorunudur.
Havayı tahmin etmek atmosfer dinamiğinin evrimini tahmin etmek demektir, imdi, böyle bir dinamiğin tahmini hem evrimin hareket noktası olan bugünkü durumu, hem de atmosfer dinamiğini yöneten kuralları İyi bilmeyi gerektirir. Bu zorunlulukların henüz tümüyle denetim altına alınamamış olması tahmin gücünü zaman ve uzamda sınırlamıştır. Orta süreli tahminlerde karşılaşılan güçlükler kısa süreli tah- minlerdekinden daha büyüktür. Belli bir yerdeki hava durumunu tahmin etmekte karşılaşılan güçlükler, yeryüzünün daha geniş bir bölgesini kapsayan tahminlerde karşılaşılan güçlüklerden daha fazladır. Bu güçlükler özellikle orta vadeli tahminlerde ortaya çıkar.
Kısa süreli tahminler zaman boyutu handikapını ortadan kaldırır. Uzun süreli tahmine gelince, bu hiç değilse kısmen uzam etkeninin rolünü hesaba katmaz; çünkü büyük bir alanda, belli bir döneme ilişkin tahminlerde gerekli olan, özellikle önceki yılların ortalamalarına göre belirlenen sapmalardır. Böylece, birtakım işaretlerden yararlanılarak herhangi bir sapma tahmin edilebilir. Ama, bu işaretler ile tahmin edilecek sapmalar arasındaki bu tür bağıntıları ille de nedensel bir bağ gibi görmemelidir. Bu bağlantıların bir anlam taşıması beklenen sonucun gerçekleşme şansı olduğunu göstermeye yeter. Bu bağıntılar birbirinden uzak olgular arasında da kurulabilir (uzaktan bağlantılar).
Günümüzde üzerinde en çok durulan orta vadeli tahmindir. Bu alanda matematik modeller kullanılır ve bunlara deneysel modeller de eklenir. Deneysel modeller arasında en önemlilerinden biri Ch. P Peguy'nin "olasılık takvimleri"dir Aynı şekilde, uzun vadeli tahminler için de, daha çok okyanus-atmosfer sınırını inceleyerek önemli çalışmalar yapılmaktadır.
Her durumda, hava tahmini ister günlük, ister aylık ya da yıllık olsun insan için birinci derecede önemli bir amaçtır (toplumsal ve ekonomik etkinlikler) Bu nedenle her türlü araca başvurulmaktadır (gerekli bilgileri toplamak için gözlem ve iletişim şebekesi, bilişimden ve yapay uydulardan yararlanma).
—Ormanc.
• Dikili ağaçlarda hacim tahmini. Ağaç kesildikten sonra tomruğun hacminin ne olacağı belirlenmeye çalışılır. Bunun için ağacın insan yüksekliğine yakın, yani yerden 1,30 m yükseklikte çevresi ya da çapı ölçülür. Yükseklik "ağaç- ölçer" denen araçlarla, çevre ya da çap şerit metre ya da ormancı kompasıyla ölçülür. Sonra yerden 1,30 m yükseklikteki çevre uzunluğuna ya da çapa göre önceden hazırlanmış ölçü cetvellerine bakılarak yüksekliğe göre ağacın hacmi tahmin edilir.
• Kesilmiş ağaçlarda hacim tahmini. Ağacın tepe bölümünden elde edilecek yakacak odun ile, gövdeden, yani ilk kalın dalların altında kalan tomruktan elde edilecek yapacak odun ayrı hesaplanır. Yakacak odun ster olarak, yapacak odun metre küp olarak tahmin edilir. Tomruk, yarı uzunluğundaki çapa göre bir silindir sayılır. Bu şekilde elde edilen hacim gerçek hacimdir ve yöntem tomruğun düzgün bir biçimde olduğunu varsayar. Tomruk kusurlu ise düzgün bölümlere ayrılarak hesap yapılır.
Dikili ağaçların ya da tomrukların gerçek hacmi, biçildikten sonraki, kullanıla bilir (ya da ticari) hacım denen hacimden fazladır. Ticari hacmi hesaplamak için, ağaç türüne ve öngörülen kullanım alanlarına göre değişen bir indirim katsayısı uygulanır.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
