Temettu Nedir?
SMD MiSiM
TEMETTÜ, -d a. (ar. meta'dan temettür). Esk.
1. Kazanç, kâr: "İstikraz işlerinde bulunan bazı vükelâ ve memurin dahi bundan temettüe melufoldu" (Cevdet Paşa, XIX. yy.).
2. Kazanma, kazanç sağlama.
3. Temettü etmek, kazanç sağlamak, kazanmak.
—Bors. ve işi. ikt. Temettü dağıtmamak, ortaklara, özellikle yeterince kâr sağlanmamış olduğu zaman, sona eren hesap yılı için kârdan pay vermemek. (Kârdan pay almak ortakların kazanılmış bir hakkı olduğuna ve böyle bir haktan ancak kendi istekleriyle vazgeçebileceklerine göre temettü dağıtmamak kararı yalnız genel kurul'da alınabilir.) || Birinci temettü, anonim ortakların kâr dağıtımında, ana sözleşmeyle kurucu ortaklar ya da bazı ortaklar yararına belirti oranlarda önceden ayrılmış olan kâr payı. (Birinci temettü, öteki hak sahipleriyle paylaşılacak kârın dağıtımından önce yapılır. Öteki hak sahipleriyle birlikte alınan kâr payına ise ikinci temettü denir.)
—ikt. tar. Temettü vergisi, OsmanlIlar döneminde tüccarlarla esnafın yıllık kazançları üzerinden alınan vergi. (Bk. ansikl. böl.)
—isi. Haccı temettü, bir yılın hac aylarından her birinde ayrı ayrı ihrama girerek hac ile umreyi bir arada yapmak.
—Tic. huk. Bir ortaklığın belli dönemleri sonunda elde edilen kârından, her ortağa kendi payı oranında ayrılan kâr payı. (Temettü, özellikle hisse senetli ortaklıklarda kullanılır.)
—ANSİKL. ikt. tar. Temettü vergisi, ilk olarak 1845'te, Sultan Mahmut zamanında ihtisap resmi adıyla kondu. Bu resim şehriye/ dekâkin ve yevmiyei dekâkin vergileriyle bütün yiyecek, içecek ve giyeceklerden alınan çeşitli vergileri kapsıyordu, ihtisap resmi 1839'da kaldırıldı. Yerine 1868'de Tahriri umumi nizamnamesi çıkartılarak herkesin emlak, arazi ve yıllık kazançlarına %o 30 oranında vergi kondu. Bu vergi 1880'de %o 40’a, 1885'te %o 50’ye çıkartıldı ve memurlardan da alınmaya başlandı. 1907'de verginin kapsamı genişletilerek vilayet, liva ve kaza merkezleriyle nüfusu 2 000'den fazla olan yerlerdeki tüccar ve esnaflar da yükümlü kılındı. Bu vergi sonradan kazanç vergisine dönüştürüldü.
1. Kazanç, kâr: "İstikraz işlerinde bulunan bazı vükelâ ve memurin dahi bundan temettüe melufoldu" (Cevdet Paşa, XIX. yy.).
Sponsorlu Bağlantılar
3. Temettü etmek, kazanç sağlamak, kazanmak.
—Bors. ve işi. ikt. Temettü dağıtmamak, ortaklara, özellikle yeterince kâr sağlanmamış olduğu zaman, sona eren hesap yılı için kârdan pay vermemek. (Kârdan pay almak ortakların kazanılmış bir hakkı olduğuna ve böyle bir haktan ancak kendi istekleriyle vazgeçebileceklerine göre temettü dağıtmamak kararı yalnız genel kurul'da alınabilir.) || Birinci temettü, anonim ortakların kâr dağıtımında, ana sözleşmeyle kurucu ortaklar ya da bazı ortaklar yararına belirti oranlarda önceden ayrılmış olan kâr payı. (Birinci temettü, öteki hak sahipleriyle paylaşılacak kârın dağıtımından önce yapılır. Öteki hak sahipleriyle birlikte alınan kâr payına ise ikinci temettü denir.)
—ikt. tar. Temettü vergisi, OsmanlIlar döneminde tüccarlarla esnafın yıllık kazançları üzerinden alınan vergi. (Bk. ansikl. böl.)
—isi. Haccı temettü, bir yılın hac aylarından her birinde ayrı ayrı ihrama girerek hac ile umreyi bir arada yapmak.
—Tic. huk. Bir ortaklığın belli dönemleri sonunda elde edilen kârından, her ortağa kendi payı oranında ayrılan kâr payı. (Temettü, özellikle hisse senetli ortaklıklarda kullanılır.)
—ANSİKL. ikt. tar. Temettü vergisi, ilk olarak 1845'te, Sultan Mahmut zamanında ihtisap resmi adıyla kondu. Bu resim şehriye/ dekâkin ve yevmiyei dekâkin vergileriyle bütün yiyecek, içecek ve giyeceklerden alınan çeşitli vergileri kapsıyordu, ihtisap resmi 1839'da kaldırıldı. Yerine 1868'de Tahriri umumi nizamnamesi çıkartılarak herkesin emlak, arazi ve yıllık kazançlarına %o 30 oranında vergi kondu. Bu vergi 1880'de %o 40’a, 1885'te %o 50’ye çıkartıldı ve memurlardan da alınmaya başlandı. 1907'de verginin kapsamı genişletilerek vilayet, liva ve kaza merkezleriyle nüfusu 2 000'den fazla olan yerlerdeki tüccar ve esnaflar da yükümlü kılındı. Bu vergi sonradan kazanç vergisine dönüştürüldü.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
