Tercihli Nedir?

TERCİHLİ sıf. Bir kimsenin, bir topluluğun yararına bir ayrıcalık oluşturan, onlara özgülenen şey için kullanılır: Tercihli oy. Tercihli yol.

—Anayas. huk. Tercihli oy, seçmenin, listede gösterilen adayların sırasını değiştirmesine olanak sağlayan oylama biçimi.

—Antropol. Tercihli evlenme, toplumsal grubun akrabalık yapılarına ve özgül evlenme biçimlerine göre kimlerin kimlerle evlenebileceklerini saptayan evlenme kuralı. (Tercihli evlenme, özellikle yakınıyla yatmayı yasaklayan kuraldan farklı, olumlu bir kuraldır.)

—ikt. Tercihli imparatorluk tarifeleri. Büyük Britanya'nın, Commonwealth ülkeleri çıkışlı ürünlere tercihli gümrük tarifeleri uygulayarak, karşılığında bu ülkelere sattığı ürünler için gümrük kolaylıkları elde etmesinden oluşan iktisat ve gümrük sistemi.

—Siyas. kur. Tercihli oy, seçmenin seçim listesindeki kimi adayları silerek onların yerine başka adaylar koyabilme yetkisi. (Böyle bir sistem seçmene kendi listesini oluşturma olanağı verir. Ama öte yandan da oy sayımında karışıklığa yol açar.)

—Tic. Tercihli pazarlık, gerek alıcıya, gerek satıcıya, aralarında yaptıkları sözleşmede belirtilenden daha yüksek miktarda mal alma ya da satabilme (sözleşmedeki aynı koşullarla) hakkı tanıyan pazarlık biçimi.

—Ulaş. Tercihli yol, kent içinde, otobüs, troleybüs, tramvay gibi toplu taşıma araçlarına ayrılan ve geniş bir yolun ortasında ya da yanında, ya da bu yolun üstünde ya da altında düzenlenen bağımsız yol.

—Günün belli saatlerinde ya da gün boyunca toplu taşıma araçlarına ya da kimi durumlarda taksilere ve acil araçlara (ambülans, itfaiye ve polis araçları vb.) ayrılan karayolu şeridi. (Bu yolu karayolunun öteki bölümlerinden ayırmak için yere işaret çizilebileceği gibi kot yükseltme, bordür taşları yerleştirme gibi yollara da başvurulabilir.)

—Uluslarar. ikt. Tercihli gümrük anlaşması, bazı ülkelerin, birbirlerinden genel gümrük tarifelerinde belirtilenden daha düşük gümrük vergisi almak konusunda vardıkları iki ya da çok yanlı anlaşma. || Tercihli genel gümrük tarifeleri, bazı ülkelerin (özellikle gelişmekte olan ülkeler) işlenmiş tarım ve sanayi ürünlerine belli bir kontenjan dahilinde tanınan gümrük vergisi indirimi ya da bağışıklığı.