Tersinmez Nedir?

TERSİNMEZ sıf. Termodin. Tersinir olmayan süreçler için kullanılır. (Bk. ansikl. böl.)

—Fizs. kim. Tersinmez tepkime, ters tepkimeyle engellenmeden, tepkimeye giren maddelerin birinin tümüyle yok olmasına dek süren tepkime. (Buna tek yönlü tepkime de denir.)

—ANSİKL. Termodin. Gerçek dönüşümlerin büyük bir bölümü tersinmezdir. Bir mürekkep damlası suda yayılırken çekilen bir film ters yönde gösterilirse gerçekte hiçbir zaman rastlanamayacak bir olayı gözlemleriz. Sistemlerin büyük bir bölümü kendiliğinden ve tersinmez olarak denge konumlarına doğru hal değiştirir, Bu değişim sırasında birbirine etkiyen tüm cisimlerin toplam enerjisi artar. Termodinamiğin ikinci ilkesi, evrenin toplam entro- pisinde azalmaya yol açacak ters yöndeki bir hal değişiminin olanaksızlığını açıklar.
Tersinmez olayları incelemek, tersinir süreçleri incelemekten çok daha karmaşıktır. Bununla birlikte denge konumuna yakın sistemler için dengeyi sağlamaya çalışan "termodinamik" kuvvetlere verilen karşılıklar bu kuvvetlerin doğrusal fonksiyonu olarak değerlendirilebilir Bu durumda tersinmez dönüşümler, olaylarda belli bir bakışımı zorunlu kılan Onsa- ger bağıntılarına uyarlar örneğin, bir elektrik iletkenini göz önüne alalım: iki nokta arasındaki sıcaklık farkı bir ısı akışına ve aynı zamanda bir elektrik akımının geçmesine (Seebeck' olayı) neden olur. Aynı şekilde, uygulanan bir elektrik gerilimi, bir elektrik akımı ve Joule etkisinden farklı bir ısı akışı oluşturur (Peltier olayı). Onsager bağıntıları, orantılılık katsayıları (ısı akışı/elektrik gerilimi ve elektrik akımı/sıcaklık farkı) arasındaki ilişkiyi verir.
Kimi sistemler kendiliğinden ve tersinmez olarak makroskobik denge halleri olmayan hallere doğru değişim gösterir. ( YİTİMLİ yapı.)
Fizik denklemleri makroskobik düzeyde tersinirdir. Bu tersinirliğin makroskobik ölçekte nasıl tersinmezliğe yol açtığını anlamak fiziğin henüz çözülmemiş temel problemlerinden biridir.