Ticari Nedir?
SMD MiSiM
TİCARİ sıf. (ar. ticaretten ticari).
1. Ticarete ilişkin, ticarete değgin, ticaretle ilgilenen, tecimsel: Hükümetin ticari politikası. Ticari bir anlaşma. Ticari etkinlik.
2. Kazanç sağlamak, daha geniş anlamda büyük bir halk kitlesinin beğenisini kazanmak amacıyla yapılmış şey (ürün, yapıt vb.) için kullanılır; tecimsel: Ticari bir film.
—Bank. Ticari krediler - KREDİ. || Ticari mevduat, gerçek ve tüzel kişilere ait ticari işletmelerin, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların işletme ve kuruluşlarının, kooperatiflerin, genel ve katma bütçeli daire ve kuruluşlarla yerel yönetimlere ait ticari işletmelerin mevduatı.
—Bank, ve Tic. huk. Ticari evrak - EVRAK.
—Mil. muhs. Ticari olmayan, Kâr ve rekabet yasası’na bağlı olmayan kamusal gereksinimlerin tatminim amaçlayan ve bu nedenle üreticilerin emrine, ilke gereği kol- lektif nitelikte olan bazı mal ve hizmetleri bedelsiz ya da yarı bedelle sunan iktisadi kesime denir. (Bk. ansikl. böl.)
—Muhs. Ticari bilanço, TTK hükümlerine göre düzenlenen bilanço. (Ticari bilanço, vergi yasalarına uygun olarak, vergi matrahına temel olacak kân saptamayı amaçlayan mali bilançolardan farklı olarak işletme yönetimine bilgi vermek amacıyla düzenlenir.) || Ticari defterler -defter.
—Tic. Ticari ehliyet, kişilerin ticaret yapabilmeleri, bir ticari işlemi yürütebilmeleri için yasalarca belirtilen nitelikler. (18 yaşını bitirmemiş olanlar; akıl hastası, hükümlü ve sabıkalı olanlar; memur, subay, hâkim gibi meslekleri ticari işlerle uğraşmaya elverişli olmayanlar ticari ehliyet sahibi sayılmazlar.)
—Tic. huk. Ticari dava, ticari ilişkilerden doğan ve ticaret mahkemelerinin görev alanına giren dava. || Ticari defter, ticari işletmeyle ilgili kayıtların yazıldığı defterler. (Bk. ansikl. böl.) || Ticari işletme, kazanç sağlamak amacıyla kurulan ticarethane, fabrika ya da ticari şekilde işletilen kurum. (Bk. ansikl. böl.) || Ticari mümessil, bir ticari işletme sahibi tarafından, işleri yönetme ve işletmeyi temsil etmesi için kendisine temsil yetkisi verilmiş kişi. || Ticari örf ve âdet, ticaret alanında sürekli olarak uygulanmayla kendiliğinden oluşan, yazılı olmayan kurallar bütünü. || Ticari senet, kambiyo senetlerine (bono, çek, poliçe) verilen ad. ( SENET.) || Ticari vekil, ticari mümessil sıfatını taşımaksızın, işletme sahibi tarafından kurumun tüm ya da kimi işlemleri için temsille görevlendirilmiş kişi.
—ANSİKL. Mil. muhs. Genişletilmiş milli muhasebe sisteminde, ticari olmayan üretim, kamusal ya da özel kuruluşların bedelsiz ya da yarı bedelle sundukları hizmetlerle, aileler (ev hizmetçilerinin işverenleri) çerçevesinde üretilen hizmetleri içerir. Üretim kavramının bu genişletilmiş biçimi özellikle kamu kesiminin sürekli yaygınlaşması sonucudur; ama, kuramsal bir görüş açısına göre, aynı zamanda yenili- beral bir anlayışı belirtir. Nitekim, somut milli muhasebe sistemlerinin, örtük ya da açık bir biçimde başvurdukları üretimle ilgili iki aşırı görüş vardır:
1. üretim kavramının kapsamını daraltan marxçı görüş (bu görüşe göre, üretici emek, maddi ürünlerin yaratılmasını, değişikliğe uğratılması ve taşınmasını sağlayan emektir);
2. üretim kavramının kapsamını genişleten yeniklasik görüş (bu görüşe göre, üretim her türlü yararlı yaratışı kapsar).
Genişletilmiş milli muhasebe sisteminde üretim, mal ve hizmetlerin tümünü kapsar ve bu mal ve hizmetlerin üretim etmenlerinin piyasadan elde edilmesi, ticari üretim ile ticari olmayan üretim arasında sistemli bir ayrıma göre olur. Bir iktisadı birimin kaynaklarının yarıdan fazlası hizmet satışından sağlanıyorsa o iktisadi birim ticari hizmetler sunuyor demektir. Bunun tersi, sözkonusu iktisadi birimin ticari olmayan hizmetler sunduğu anlamına gelir. Bu ikinci durumda, iktisadi birimin başlıca gelir kaynağı vergilerden, sosyal aidatlardan, başka kamu kuruluşlarından yapılan transferlerden ve ailelerin gönüllü katkılarından oluşur.
Ticari olmayan hizmetler ya özel ya da kamusal niteliklidir: kaynaklarının ana bölümü gönüllü katkılardan geliyorsa özel nitelikli; bütün öteki durumlarda (hukuksal statüsü ne olursa olsun) kamusal nitelikli sayılırlar: örneğin, ticari olmayan hizmetler sunan, ama kaynaklarının ana bölümü sübvansiyonlardan oluşan bir özel şirket, "kamusal nitelikte ticari olmayan hizmetler” sınıfına girer (kamu kuruluşu). Ticari olmayan üretimin değerlendirilmesine gelince, bu, sunulan hizmetlerin değerlendirilmesine ilişkin itibari bir sistemin kabulüne bağlıdır; bu alanda elde bir gösterge (piyasa alım satımları) bulunmadığı için, ticari olmayan hizmetlerin değeri, onların üretim bedellerine indirgenir.
—Tic. huk'.
• Ticari defter. Ticari defterlere işletmenin hesaplarıyla yasada gösterilen öteki işlemler kaydedilir. Bu defterlerin tutulmasındaki amaç ticari işletmenin işlemlerinin denetlenmesi ve devletin vergi hakkının güvenceye bağlanmasıdır. Bunun yanında ticari defterler, işletmenin ticari durumu konusunda bilgi vereceği için, işletme sahibinin kendi durumunu öğrenmesi açısından da bir işleve sahiptir. Ticari defterlerin tutulması tacir olmanın bir sonucudur. Gerçek kişi tacirlerin tutmak zorunda oldukları defterler şunlardır: işletme defteri, yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebir. Tüzel kişi tacirler bu defterlerin yanında bir de karar defteri tutmak zorundadırlar. Ticari defterler, noter tarafından onaylanır ve tacirin kayıtlı olduğu ticaret siciline bildirilir. Bu defterlerin on yıl boyunca saklanması zorunludur. Ticari defterlerin gereği gibi tutulma- masından doğacak sorumluluk işletme sahibi ya da yönetici organlara aittir. Ticari defterler, ticari davalarda kanıt olarak da kullanılabilir.
• Ticari işletme. Türk tic. k. ticari işletme esasına dayanır. Bununla birlikte yasada bu kavramın açık bir tanımı yoktur. Yasa yalnızca ticarethane, fabrika ya da ticari şekilde işletilen öteki kurumların ticari işletme sayılacağını belirtir (md. 11). Ticaret siciliyle ilgili tüzükte de ticari işletmeye ilişkin kimi ilkeler vardır. Tüzüğe göre, gelir sağlamayı amaçlamayan, sürekli olmayan ve esnaf faaliyeti sınırlarını aşmayan faaliyetler ticari işletme sayılamaz. Yasa ve tüzükte yer alan bu düzenlemeler karşısında bir ticari işletmeden söz edebilmek için ticarethane, fabrika ya da ticari şekilde işletilen bir kurumun bulunması gerekir. Bu kurumun ticari işletme sayılabilmesi için gelir sağlamayı amaçlaması, sürekli olması ve esnaf faaliyetleri sınırlarını aşması koşulları da aranır.
1. Ticarete ilişkin, ticarete değgin, ticaretle ilgilenen, tecimsel: Hükümetin ticari politikası. Ticari bir anlaşma. Ticari etkinlik.
Sponsorlu Bağlantılar
—Bank. Ticari krediler - KREDİ. || Ticari mevduat, gerçek ve tüzel kişilere ait ticari işletmelerin, kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların işletme ve kuruluşlarının, kooperatiflerin, genel ve katma bütçeli daire ve kuruluşlarla yerel yönetimlere ait ticari işletmelerin mevduatı.
—Bank, ve Tic. huk. Ticari evrak - EVRAK.
—Mil. muhs. Ticari olmayan, Kâr ve rekabet yasası’na bağlı olmayan kamusal gereksinimlerin tatminim amaçlayan ve bu nedenle üreticilerin emrine, ilke gereği kol- lektif nitelikte olan bazı mal ve hizmetleri bedelsiz ya da yarı bedelle sunan iktisadi kesime denir. (Bk. ansikl. böl.)
—Muhs. Ticari bilanço, TTK hükümlerine göre düzenlenen bilanço. (Ticari bilanço, vergi yasalarına uygun olarak, vergi matrahına temel olacak kân saptamayı amaçlayan mali bilançolardan farklı olarak işletme yönetimine bilgi vermek amacıyla düzenlenir.) || Ticari defterler -defter.
—Tic. Ticari ehliyet, kişilerin ticaret yapabilmeleri, bir ticari işlemi yürütebilmeleri için yasalarca belirtilen nitelikler. (18 yaşını bitirmemiş olanlar; akıl hastası, hükümlü ve sabıkalı olanlar; memur, subay, hâkim gibi meslekleri ticari işlerle uğraşmaya elverişli olmayanlar ticari ehliyet sahibi sayılmazlar.)
—Tic. huk. Ticari dava, ticari ilişkilerden doğan ve ticaret mahkemelerinin görev alanına giren dava. || Ticari defter, ticari işletmeyle ilgili kayıtların yazıldığı defterler. (Bk. ansikl. böl.) || Ticari işletme, kazanç sağlamak amacıyla kurulan ticarethane, fabrika ya da ticari şekilde işletilen kurum. (Bk. ansikl. böl.) || Ticari mümessil, bir ticari işletme sahibi tarafından, işleri yönetme ve işletmeyi temsil etmesi için kendisine temsil yetkisi verilmiş kişi. || Ticari örf ve âdet, ticaret alanında sürekli olarak uygulanmayla kendiliğinden oluşan, yazılı olmayan kurallar bütünü. || Ticari senet, kambiyo senetlerine (bono, çek, poliçe) verilen ad. ( SENET.) || Ticari vekil, ticari mümessil sıfatını taşımaksızın, işletme sahibi tarafından kurumun tüm ya da kimi işlemleri için temsille görevlendirilmiş kişi.
—ANSİKL. Mil. muhs. Genişletilmiş milli muhasebe sisteminde, ticari olmayan üretim, kamusal ya da özel kuruluşların bedelsiz ya da yarı bedelle sundukları hizmetlerle, aileler (ev hizmetçilerinin işverenleri) çerçevesinde üretilen hizmetleri içerir. Üretim kavramının bu genişletilmiş biçimi özellikle kamu kesiminin sürekli yaygınlaşması sonucudur; ama, kuramsal bir görüş açısına göre, aynı zamanda yenili- beral bir anlayışı belirtir. Nitekim, somut milli muhasebe sistemlerinin, örtük ya da açık bir biçimde başvurdukları üretimle ilgili iki aşırı görüş vardır:
1. üretim kavramının kapsamını daraltan marxçı görüş (bu görüşe göre, üretici emek, maddi ürünlerin yaratılmasını, değişikliğe uğratılması ve taşınmasını sağlayan emektir);
2. üretim kavramının kapsamını genişleten yeniklasik görüş (bu görüşe göre, üretim her türlü yararlı yaratışı kapsar).
Genişletilmiş milli muhasebe sisteminde üretim, mal ve hizmetlerin tümünü kapsar ve bu mal ve hizmetlerin üretim etmenlerinin piyasadan elde edilmesi, ticari üretim ile ticari olmayan üretim arasında sistemli bir ayrıma göre olur. Bir iktisadı birimin kaynaklarının yarıdan fazlası hizmet satışından sağlanıyorsa o iktisadi birim ticari hizmetler sunuyor demektir. Bunun tersi, sözkonusu iktisadi birimin ticari olmayan hizmetler sunduğu anlamına gelir. Bu ikinci durumda, iktisadi birimin başlıca gelir kaynağı vergilerden, sosyal aidatlardan, başka kamu kuruluşlarından yapılan transferlerden ve ailelerin gönüllü katkılarından oluşur.
Ticari olmayan hizmetler ya özel ya da kamusal niteliklidir: kaynaklarının ana bölümü gönüllü katkılardan geliyorsa özel nitelikli; bütün öteki durumlarda (hukuksal statüsü ne olursa olsun) kamusal nitelikli sayılırlar: örneğin, ticari olmayan hizmetler sunan, ama kaynaklarının ana bölümü sübvansiyonlardan oluşan bir özel şirket, "kamusal nitelikte ticari olmayan hizmetler” sınıfına girer (kamu kuruluşu). Ticari olmayan üretimin değerlendirilmesine gelince, bu, sunulan hizmetlerin değerlendirilmesine ilişkin itibari bir sistemin kabulüne bağlıdır; bu alanda elde bir gösterge (piyasa alım satımları) bulunmadığı için, ticari olmayan hizmetlerin değeri, onların üretim bedellerine indirgenir.
—Tic. huk'.
• Ticari defter. Ticari defterlere işletmenin hesaplarıyla yasada gösterilen öteki işlemler kaydedilir. Bu defterlerin tutulmasındaki amaç ticari işletmenin işlemlerinin denetlenmesi ve devletin vergi hakkının güvenceye bağlanmasıdır. Bunun yanında ticari defterler, işletmenin ticari durumu konusunda bilgi vereceği için, işletme sahibinin kendi durumunu öğrenmesi açısından da bir işleve sahiptir. Ticari defterlerin tutulması tacir olmanın bir sonucudur. Gerçek kişi tacirlerin tutmak zorunda oldukları defterler şunlardır: işletme defteri, yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebir. Tüzel kişi tacirler bu defterlerin yanında bir de karar defteri tutmak zorundadırlar. Ticari defterler, noter tarafından onaylanır ve tacirin kayıtlı olduğu ticaret siciline bildirilir. Bu defterlerin on yıl boyunca saklanması zorunludur. Ticari defterlerin gereği gibi tutulma- masından doğacak sorumluluk işletme sahibi ya da yönetici organlara aittir. Ticari defterler, ticari davalarda kanıt olarak da kullanılabilir.
• Ticari işletme. Türk tic. k. ticari işletme esasına dayanır. Bununla birlikte yasada bu kavramın açık bir tanımı yoktur. Yasa yalnızca ticarethane, fabrika ya da ticari şekilde işletilen öteki kurumların ticari işletme sayılacağını belirtir (md. 11). Ticaret siciliyle ilgili tüzükte de ticari işletmeye ilişkin kimi ilkeler vardır. Tüzüğe göre, gelir sağlamayı amaçlamayan, sürekli olmayan ve esnaf faaliyeti sınırlarını aşmayan faaliyetler ticari işletme sayılamaz. Yasa ve tüzükte yer alan bu düzenlemeler karşısında bir ticari işletmeden söz edebilmek için ticarethane, fabrika ya da ticari şekilde işletilen bir kurumun bulunması gerekir. Bu kurumun ticari işletme sayılabilmesi için gelir sağlamayı amaçlaması, sürekli olması ve esnaf faaliyetleri sınırlarını aşması koşulları da aranır.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
