Şarbon Nedir?
SMD MiSiM
ŞARBON a. (fr. charbon).
1. Bir basilden (Bacillus anthracıs [ya da Prövot sınıflandırmasına göre Bacteridium anthracis]) ileri gelen insan ve hayvan hastalığı. (Eşanl. KARAKABARCIK, KARAYANIK.) [Bk. ansikl. böl.]
2. Belirtisel şarbon, özellikle sığırlarda yaygın olan ve Clostridium chauvei adlı bakteriden ileri gelen hastalık. (Eşanl. YANIKARA.) [Bk. ansikl. böl. Vet.]
—ANSİKL. Tıp. Şarbon, hastalıklı hayvanların derisi üzerinde bulunan basilin dirençli biçimi olan sporların neden olduğu bir meslek hastalığıdır. Bulaşmış ürünleri (yün, deri, kıl vb.) işleyen kişilerin derilerindeki sıyrıklar sporlara giriş kapısı oluşturur Bazı hallerde bulaşma hava yoluyla sporların solunmasıyla gerçekleşil, İnsanda en sık görülen hastalık belirtisi kötücül püstüldür. Özellikle boyun, yüz ya da ellerde yerleşir. Kırmızı, kaşıntılı küçük bir leke ile başlar, sonra püstüle dönüşür ve siyahımsı bir kabukla kaplanır. Bu evrede, erken başlatılan bir antibiyotik tedavisi, lezyonun yerel yayılmasını ya da enfeksiyonun genelleşmesini önler Kötücül ödem önceki biçimin sadece değişik bir türüdür. Başlıca belirtisi kabarcıklarla kaplı ödemdir Yün tarayıcılarında görülen akciğer şarbonu ağır bir genel durum bozukluğu, boğucu bir bronkopnö- moni biçiminde kendini gösterir. Bundan başka, hastalığın değişik yerleşimleriyle birlikte beyinle ya da beyin-omurilik zarlarıyla ilgili sinirsel belirtiler de görülebilir. Bunların prognozu tedavinin erken ya da geç başlamasına bağlıdır.
Klinik belirtilerle kuşkulanılan şarbonun teşhisi püstülde, kan kültüründe ya da balgamda Bacillus anthracis bulunmasıyla doğrulanır. Hastalığın prognozu antibiyotiklerin tedaviye girmesiyle tamamen değişmiştir. Erken başlamak ve en az on beş gün sürdürülmek koşuluyla penisilin ve streptomisin hızlı bir iyileşme sağlar.
—Vet. Bacillus anthracis’e en duyarlı hayvanlar, at, gevişgetırenler ve domuzlardır Gevişgetirenlerde, önceden hiçbir belirti vermeden ortaya çıkan ve ölümle son bulan çok akut bir hastalıktır. Salgın hastalıklar arasında sayıldığından bir yerde ortaya çıkar çıkmaz resmi makamlara bildirilmesi zorunludur. Belirtisel şarbon, kas dokusu ödemi ve kan zehirlenmesiyle belirgin çoğunlukla ölümcül bir hastalıktır Gerçek belirtisel şarbon, özellikle sığırlarda yaygındır; ama yaraya Clostridium chauvei bulaşması başka hayvanlarda da olabilir. Bu iki hastalıktan her yıl aşılama yoluyla sakınılabilir.
1. Bir basilden (Bacillus anthracıs [ya da Prövot sınıflandırmasına göre Bacteridium anthracis]) ileri gelen insan ve hayvan hastalığı. (Eşanl. KARAKABARCIK, KARAYANIK.) [Bk. ansikl. böl.]
Sponsorlu Bağlantılar
—ANSİKL. Tıp. Şarbon, hastalıklı hayvanların derisi üzerinde bulunan basilin dirençli biçimi olan sporların neden olduğu bir meslek hastalığıdır. Bulaşmış ürünleri (yün, deri, kıl vb.) işleyen kişilerin derilerindeki sıyrıklar sporlara giriş kapısı oluşturur Bazı hallerde bulaşma hava yoluyla sporların solunmasıyla gerçekleşil, İnsanda en sık görülen hastalık belirtisi kötücül püstüldür. Özellikle boyun, yüz ya da ellerde yerleşir. Kırmızı, kaşıntılı küçük bir leke ile başlar, sonra püstüle dönüşür ve siyahımsı bir kabukla kaplanır. Bu evrede, erken başlatılan bir antibiyotik tedavisi, lezyonun yerel yayılmasını ya da enfeksiyonun genelleşmesini önler Kötücül ödem önceki biçimin sadece değişik bir türüdür. Başlıca belirtisi kabarcıklarla kaplı ödemdir Yün tarayıcılarında görülen akciğer şarbonu ağır bir genel durum bozukluğu, boğucu bir bronkopnö- moni biçiminde kendini gösterir. Bundan başka, hastalığın değişik yerleşimleriyle birlikte beyinle ya da beyin-omurilik zarlarıyla ilgili sinirsel belirtiler de görülebilir. Bunların prognozu tedavinin erken ya da geç başlamasına bağlıdır.
Klinik belirtilerle kuşkulanılan şarbonun teşhisi püstülde, kan kültüründe ya da balgamda Bacillus anthracis bulunmasıyla doğrulanır. Hastalığın prognozu antibiyotiklerin tedaviye girmesiyle tamamen değişmiştir. Erken başlamak ve en az on beş gün sürdürülmek koşuluyla penisilin ve streptomisin hızlı bir iyileşme sağlar.
—Vet. Bacillus anthracis’e en duyarlı hayvanlar, at, gevişgetırenler ve domuzlardır Gevişgetirenlerde, önceden hiçbir belirti vermeden ortaya çıkan ve ölümle son bulan çok akut bir hastalıktır. Salgın hastalıklar arasında sayıldığından bir yerde ortaya çıkar çıkmaz resmi makamlara bildirilmesi zorunludur. Belirtisel şarbon, kas dokusu ödemi ve kan zehirlenmesiyle belirgin çoğunlukla ölümcül bir hastalıktır Gerçek belirtisel şarbon, özellikle sığırlarda yaygındır; ama yaraya Clostridium chauvei bulaşması başka hayvanlarda da olabilir. Bu iki hastalıktan her yıl aşılama yoluyla sakınılabilir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
