Şart Nedir?

ŞART, -tı a. (ar. şarp.
1, Bir şeyin oluşması, gerçekleşmesi, yapılması için var lığı zorunlu olan durum, bağlam, dış gereklilik; koşul; iyi bir tanıtım kampanyası, güzel bir ad; işte yayın girişimimizin ba şarıya ulaşması için gerekli iki temel şart Başarının şartları.
2. Bir eylemin gerçekleşmesi, bir olgunun ortaya çıkması için elverişli bir ortamın, etkinliğin, durumun çerçevesini oluşturan olayların tümü (genellikle çoğul olarak kullanılır): Burada çalışma şartları çok ağırdır. Hava şartları uygun olursa yarın yola çıkacağız
3. Bir pazarlığın olabilmesi, bir şeyin gerçekleşebilmesi için gereken anlaşma, nitelik ya da temel öğe (genellikle çcğul); koşul: Bir sözleşmenin şartları, işe alınmak İçin gereken şartlara sahip olmak. Satış şartları.
4. Kısıtlayıcı kayıt; koşul: Öngörüş- melere hiçbir şart öne sürmeden başlamak.
5. Şart etmek, "şart olsun" diyerek yemin etmek; bir koşula bağlamak, şart koşmak (esk.). || Şart koşmak, şart koymak, bir şeyin yapılmasını, yerine getirilip gerçekleştirilmesini önceden bir koşula bağlamak: Çok ağır şartlar koşarsanız kimse istekli olmaz. || Şart olmak, yapılması, yerine getirilmesi kaçınılmaz bir durum almak, gerekmek: Artık işin başına geçmen şart oldu. || Şart olsun, eskiden "nikâhım üzerine ant içerim ki doğruyu söylemiyorsam ya da söylediğimi yapmazsam karım boş olsun" anlamında söylenen bir söz. || Şart şurt tanımamak, hiçbir koşula bağlı olmaksızın dilediği gibi davranmak, bağımsız hareket etmek || Şarta bağlamak, belirli bir koşulla sınırlandırmak. || (Bir işin) şartı şurtu olmamak. yapılması, yerine getirilmesi kesinlikle gerekmek, zorunlu olmak. || Şartınca, gereği gibi, gerektiği biçimde: Her şeyi şatlınca yapmış, denecek söz yok.

—Dilbil. KOŞUL’un eşanlamlısı. || Şart bileşik zamanı — KOŞUL BİLEŞİK ZAMANI.

—Huk. Bir hukuki işlemdeki özel hüküm. (Bk. ansikl. böl.) || Bozucu ya da infisahı şart, gerçekleşmesiyle hukuki işlemi geçersiz hale getiren şart. (Bk. ansikl. böl.) || Geciktirici ya da taliki şart, gerçekleşmesiyle hukuki işlemi geçerli hale getiren şart (Bk ansikl. böl.)

—isi. huk. Bir hükmün oluşunda doğrudan doğruya etkili olmadığı halde, gerekli sayılan unsur. (Örneğin, tarafların rızaları evlilik sözleşmesini doğrudan doğruya etkiler. Ancak şahitlerin bulunması da şarttır. Şahitler bulunmadan yapılan nikâh geçerli olmaz.) || Kişinin, tarafların geçerli irade açıklamalarını hukukça belgeleyen yazı. || Şartı batıl, geçersiz olan şart. (Örneğin, vakıfnamede vakfın amacına aykırı ve faydası olmayan şartlar geçersizdir.) || Şartı caiz, sözleşmenin içeriğine ve emredici hükümlere aykırı olmayan şart. || Şartı evvel ya da şartı Cıtekaddim, vakıf senedindeki birbiriyle çelişen, birbirine aykırı şartlardan ilki. || Şart-ı lağıv, bir sözleşmede, özellikle satış sözleşmesinde tarafların kararlaştırdıkları ancak taraflara yararı ya da zaran olmayan şart. (Bu şart yok sayılır.) || Şart-ı mufsit, sözleşmede gerekli olmayan, taraflardan yalnız birine yarar sağlayan şart. (Şart-ı müfsitle yapılmış satış sözleşmesi bozuktur.) || Şart-ı müteahhit vakıf senedindeki aykırı şartlardan sonra yer alan şart. (Müteahhir şart kural olarak önceki şartları geçersiz kılar.) || Şart-ı mü- tearız, vakıf senedinde birbirine aykırı anlamlı, çelişkili şartlar. (Bu şartların hepsinin yerine getirilmesi olanaksızsa, sonraki şart önceki şartın hükmünü ortadan kaldırır.) (| Şart-ı nasih, vakıf senedindeki mü- tearız şartların sonuncusu. || Şart-ı sani, vakıf sözleşmesinde bulunan mütearız şartların İkincisi. (Şart-ı sani, ilk şartı ortadan kaldırır.) || Şart-ı sarih, vakıf sözleşmesinde birbirine atıf yapılarak kullanılan deyimlerden hemen sonra yer alan ve onların anlamını açıklayan şart. |j Şart-ı takyidi, sözleşmenin yerine getirilmesini belli bir olayın gerçekleşmesine bağlayan, sınırlayıcı şart. || Şart-ı vakıf, vakıf yapan kişinin vakıf senedinde açıkladığı amaç, is tek.

—ANSİKL. Huk. Şart bir hukuki işlemin hükümlerinin gerçekleşmesini ya da işlemeye başlayan hükümlerine son verilmesini, gelecekte ve gerçekleşmesi kuşkulu olaylara bağlar (Borçlar k. md. 149). Bir işle me şart olarak konulan olayın geçerli sayılabilmesi için bulunması gereken unsurlar şunlardır:
1. hukuki işlemin bir sonuç doğurması ya da doğurduğu sonuçların sona ermesi, şarta bağlanmalıdır;
2. şart hukuka, ahlak ve adaba uygun olmalıdır;
3. şart olarak ileri sürülen olayın gerçekle şip gerçekleşmeyeceği bilinmemelidir;
4. olay, gelecekte gerçekleşmelidir;
5. şart, tarafların kendi iradeleriyle belirlenmelidir;
6. işlem şarta bağlanabilen işlemlerden olmalıdır. (Bazı hukuki işlemler [evlenme gibi] şarta bağlanamaz).

• Bozucu şartta hukuki işlem doğuşuyla hükümlerini yerine getirmeye başlar; ancak bu hükümlerin sona ermesi geleceğe ilişkin olarak doğması kuşkulu bir olayın gerçekleşmesine bağlanır. Şart gerçekleşince işlemin yapılmasıyla işlemeye başlamış olan hükümler kendiliğinden sona erer (Borçlar k. md. 152). Bozucu şartlarda bozulma geriye etkili olmaz. Bu neden le bozucu şartın gerçekleşmesi o zamana kadar işlemiş hükümleri ortadan kaldırmaz.

♦ Geciktirici şart'a bağlı bir işlem, ancak kararlaştırılan şart gerçekleştiğinde hukuki sonuç doğurur. Şartın olumlu ya da olumsuz yönden kesinleşmesine göre borç iliş kişi sona erer ya da normal olarak hükümleri işlemeye başlar Şart gerçekleşmedik çe alacaklı borcun yerine getirilmesini isteyemez. Ancak şarta bağlı olan bu hakkın tehlikeye düşmemesi için gerekli önlemleri aldırabilir.