Sigma Nedir?
SMD MiSiM
SİGMA a
1. Yunan abecesinin on sekizinci harfi (o [ya da sözcük sonunda, s] ,E). Islıklı [s]'yi belirten ve sin denen fenike göstergesinden türemiştir.
2. Sağa üste konan vurguyla 200 değerinde (o') ve sola alta konan vurguyla 200 000 değerinde (,<J) olan yunan sayı işareti.
—Çekird. fiz. ve Tem. parç. a bir etkin kesiti belirtir.
—Dalga ve titr. o dalga boyunun tersi olan dalga sayısını belirtir.
—Elekt. o elektrik iletkenliğini belirtir.
—Fizs. mekan, o bir gerilmeyi belirtir.
—Kim. Molekülsel bir sigma yörüngesiyle sağlanan ortak değerlikli kimyasal bağ. (Bk. ansikl. böl.) || Molekülsel sigma yörüngesi, bir dönme ekseni olan yörünge.
—Mat. sonlu ya da sonsuz, i ile terimleri indislermiş bir toplamı gösterir.
—Metalürj. Sigma fazı, krom oranı yüksek (yaklaşık % 50) ateşe dayanıklı çelikler ile paslanmaz çeliklerde, yani kromla ileri derecede alaşım yapmış olan çeliklerde oluşan faz. (Bu fazın ortaya çıkması, çeliklerde kırılganlığa yol açar.)
—Nörobiyol. Sigma ritmi, 50 milivolttan aşağı genlikte ve 11 ila 14 hertz boyunda dalga ritmi. (Ansefalografide saptanabilir ve sadece uyku sırasında ortaya çıkar.)
—Olasıl o standart sapmayı gösterir.
—Zühr. hast. bil. E frengiyi simgeler. (E,, E2, E3 birinci, ikinci ve üçüncü devre frengi)
—ANSİKL. Kim. Molekülsel bir sigma yörüngesinin en yalın örneği, A+B — A - B tepkimesi sırasında (hidrojen molekülünün durumu) biri A, diğeri B atomu üzerinde merkezlenmiş atomsal iki S yörüngesinin örtüşmesi sonunda oluşan bir yörüngedir. Aşağıdaki şekilde, A üzerinde merkezlenmiş atomsal bir s yörüngesi ile B üzerinde merkezlenmiş atomsal bir p yörüngesinin (hidrojen flüorürün durumu) örtüşmesiyle ilgili en genel durum görülmektedir. AB sisteminin ekseni, B üzerinde merkezlenmiş p yörüngesinin dönme ekseniyle çakışıyorsa, atomsal yörüngelerin kaynaşması en uygun koşullarda gerçekleşir ve molekülsel yörüngeler bu dönme eksenini korur, iki atomsal yörüngeden iki molekülsel yörünge oluşur: enerjisi en düşük olan yörünge, yani sigma yörüngesi, A ve B’nin elektronunu alır; bu sırada enerji açığa çıkarak ortak değerlikli bir bağ oluşur. Bu yörüngeye bağlayıcı yörünge denir. Oluşan öteki yörünge yani sigma yörüngesi başlangıçtaki atomsal yörüngelerden daha yüksek enerjilidir ve normal olarak boş kalır. Eğer dolsaydı enerji soğurumu olacak ve molekül kararsızlaşacaktı. Böyle bir yörüngeye bağlayıcı olmayan yörünge adı verilir.
Molekülsel sigma yörüngelerinin A ve B üzerinde merkezlenmiş atomsal p yörüngelerinden oluşumu, her iki yörüngenin dönme eksenlerinin çakışması koşuluyla mümkündür.
Sigma yörüngesi A ve B'den gelen birer elektronu (CH3+H -> CH3—H tepkimesi örneği) ya da B'den elektron gelmemesine karşır^A'dan gelen iki elektronu (BH3+H- -* BH3—H tepkimesi durumu) ya da A’nın elektron vermemesine karşın B'den gelen iki elektronu (H++NH3 -> H-N + H3 tepkimesi örneği) alabilir.
1. Yunan abecesinin on sekizinci harfi (o [ya da sözcük sonunda, s] ,E). Islıklı [s]'yi belirten ve sin denen fenike göstergesinden türemiştir.
Sponsorlu Bağlantılar
—Çekird. fiz. ve Tem. parç. a bir etkin kesiti belirtir.
—Dalga ve titr. o dalga boyunun tersi olan dalga sayısını belirtir.
—Elekt. o elektrik iletkenliğini belirtir.
—Fizs. mekan, o bir gerilmeyi belirtir.
—Kim. Molekülsel bir sigma yörüngesiyle sağlanan ortak değerlikli kimyasal bağ. (Bk. ansikl. böl.) || Molekülsel sigma yörüngesi, bir dönme ekseni olan yörünge.
—Mat. sonlu ya da sonsuz, i ile terimleri indislermiş bir toplamı gösterir.
—Metalürj. Sigma fazı, krom oranı yüksek (yaklaşık % 50) ateşe dayanıklı çelikler ile paslanmaz çeliklerde, yani kromla ileri derecede alaşım yapmış olan çeliklerde oluşan faz. (Bu fazın ortaya çıkması, çeliklerde kırılganlığa yol açar.)
—Nörobiyol. Sigma ritmi, 50 milivolttan aşağı genlikte ve 11 ila 14 hertz boyunda dalga ritmi. (Ansefalografide saptanabilir ve sadece uyku sırasında ortaya çıkar.)
—Olasıl o standart sapmayı gösterir.
—Zühr. hast. bil. E frengiyi simgeler. (E,, E2, E3 birinci, ikinci ve üçüncü devre frengi)
—ANSİKL. Kim. Molekülsel bir sigma yörüngesinin en yalın örneği, A+B — A - B tepkimesi sırasında (hidrojen molekülünün durumu) biri A, diğeri B atomu üzerinde merkezlenmiş atomsal iki S yörüngesinin örtüşmesi sonunda oluşan bir yörüngedir. Aşağıdaki şekilde, A üzerinde merkezlenmiş atomsal bir s yörüngesi ile B üzerinde merkezlenmiş atomsal bir p yörüngesinin (hidrojen flüorürün durumu) örtüşmesiyle ilgili en genel durum görülmektedir. AB sisteminin ekseni, B üzerinde merkezlenmiş p yörüngesinin dönme ekseniyle çakışıyorsa, atomsal yörüngelerin kaynaşması en uygun koşullarda gerçekleşir ve molekülsel yörüngeler bu dönme eksenini korur, iki atomsal yörüngeden iki molekülsel yörünge oluşur: enerjisi en düşük olan yörünge, yani sigma yörüngesi, A ve B’nin elektronunu alır; bu sırada enerji açığa çıkarak ortak değerlikli bir bağ oluşur. Bu yörüngeye bağlayıcı yörünge denir. Oluşan öteki yörünge yani sigma yörüngesi başlangıçtaki atomsal yörüngelerden daha yüksek enerjilidir ve normal olarak boş kalır. Eğer dolsaydı enerji soğurumu olacak ve molekül kararsızlaşacaktı. Böyle bir yörüngeye bağlayıcı olmayan yörünge adı verilir.
Molekülsel sigma yörüngelerinin A ve B üzerinde merkezlenmiş atomsal p yörüngelerinden oluşumu, her iki yörüngenin dönme eksenlerinin çakışması koşuluyla mümkündür.
Sigma yörüngesi A ve B'den gelen birer elektronu (CH3+H -> CH3—H tepkimesi örneği) ya da B'den elektron gelmemesine karşır^A'dan gelen iki elektronu (BH3+H- -* BH3—H tepkimesi durumu) ya da A’nın elektron vermemesine karşın B'den gelen iki elektronu (H++NH3 -> H-N + H3 tepkimesi örneği) alabilir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
