Parasempatik Nedir?

PARASEMPATİK sıf. (fr. parasympathique). Nöroanat. Parasempatik gangliyon, yaşatkan sinir sistemindeki iki gangliyon tipinden biri. || Parasempatik sistem, yaşatkan sinir sisteminin sadece hareket ve salgılarla ilgili bölümü.

♦ a. Nöroanat. Parasempatik sinir sistemi. (Bk. ansikl. böl.)

—ANSİKL. Parasempatiğin merkez kısmı nöronlardan oluşur; bu bir yandan beyin sapının içinde (Edinger-VVestphal çekirdeği, tükürük çekirdekleri ve vagusun parasempatik çekirdeği), öte yandan omuriliğin kuyruksokumu bölgesinde bulunur.
Çevresel parasempatik, parasempatiğin merkez nöronlarının aksonlarından oluşur; bu aksonlar parasempatik gangliyonlarda bir aktarma yaptıktan sonra gangliyon sonrası nöronlara giderler. Bunların ulaştığı bölgeler şunlardır: gözbebeği bölgesi (parasempatik lifler kafa sinirlerinin 3. çiftiyle taşınır); gözyaşı-ağız -burun bölgesi (lifler kafa sinirlerinin 7. çiftiyle taşınır); tükürük üst bölgesi (lifler VII ek ya da VVrisberg ara sinirleriyle taşınır); tükürük alt bölgesi (lifler kafa sinirlerinin 9. çiftiyle taşınır); boyun-göğüs-karın bölgesi (buranın sinirleri vagus tarafından sağlanır);
Parasempatik sistemin aracı maddesi, gangliyon öncesi liflerde olduğu gibi gangliyon sonrası liflerde de asetilkolindir, fakat, asetilkolinin gangliyon sonrası liflerdeki etkisi muskarinik denen alıcılarca sağlanır (çünkü bunları muskarin üretir), buna karşılık asetilkolinin parasempatik gangliyonlardaki etkileri maddelerin kendisince sağlanır, bu etkilere de nikotinik denir. Parasempatik sistemin etkileri sempatik sisemin etkilerine karşıttır: şöyle ki bunlara yapılan uyarılar, gözbebeğini daraltır gözyaşını akıtır, tükürük ve bronş salgılarını çoğaltır, bağırsak hareketlerini artırır, sindirim salgılarını çoğaltır, idrar torbası kaslarının kasılmasını artırır ve kamışın dikleşmesini sağlar.