Ödeme Nedir?

ÖDEME a.
1. Bir kimseye, bir kuruluşa vb. onun hesabından para aktarmak eylemi: Bir emekli maaşını ödeme. Bir kimsenin ücretini doğrudan doğruya onun bankadaki hesabına ödeme.
2. Ödenen tutar: 1 000 liralık bir ödeme. Çok yüksek miktarlarda ödemeler.

—Bank. Ödeme garantisi, bir ödemeyi, bir bankanın güvencesi altına sokan anlaşma. (Ödeme garantisi işlemleri, uzun süre, yalnızca uluslararası ticaret alanında, satıcıların alıcıları iyice tanımadıkları için, bir banka güvencesine gerek duydukları durumlarda kullanılmıştır. Iskonto konusunda banka, bir ödeme garantisi ya da yazılı ıskonto anlaşmasıyla, senedi verene rücu hakkından vazgeçerek ödeme risklerini üstlenmeyi taahhüt edebilir.) [Eşanl. DÜKRUVAR ] || Ödeme kredisi, borçlu adına kısa vadeli olarak açılan ve ödeme kolaylığı sağlayan kredi. (Bir bankada hesabı bulunan bir müşterinin, başka şubelerden yaptıracağı ödemeler için, hesabının bulunduğu şubenin öteki şubelere verdiği provizyon emirleri ödeme kredisi niteliğindedir.)

—Bilş. ve Bank. Elektronik ödeme, bir banka hesabından öbürüne, anlık bir fon aktarımı yapmaya olanak veren, bilişimleştirilmiş ödeme sistemi. (Bk. ansikl. böl.)

—Huk. Para borcunu yerine getirme. (Bk. ansikl. böl.) || Ödeme yeri tayini, alacaklının mütemerrit olması durumunda, borçlunun istemi üzerine borcun ödeneceği yerin yargıç tarafından saptanması (Borçlar k. md. 91). || Ödemelerin tatili, borçlunun geçici bir duruma dayanmaksızın vadesi gelmiş ve çekişmesiz borçlarını ödeyememesi (ic. if. k. md. 177/2). || Taahhüt edilen sermayenin ödenmesi, ticaret şirketlerinde, her ortağın şirket sözleşmesi ile koymayı taahhüt ettiği sermayeyi ödemesi. (Taahhüt edilen sermayenin ödenmemesi durumunda, şirket, bunun ödenmesini isteyip bu konuda dava açabileceği gibi, ödemede gecikme nedeniyle uğradığı zararın giderilmesini de isteyebilir Türk tic. k. md. 140).

—ic. ifl. huk. Ödeme emri, bir borcun yerine getirilmesi için icra dairelerince borçluya gönderilen yazı. (Bk. ansikl. böl.)

—Ikt. Ödemeleri ertelemek, ödemeleri kararlaştırılan tarihte yapmayarak, vadelerini ileri bir tarihe almak.

—iş. huk. ve Verg. huk. Ödeme emri, kamuya bir borcu olan, vergi ya da sosyal güvenlik primlerine ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemiş bir kişiye, ödemede bulunmasını, aksi takdirde, yasal kovuşturmaya uğrayacağını bildiren yazılı emir.

—Postc. Ödeme çeki, posta çeki hesap sahibi tarafından imzalanan ve belirli miktardaki paranın hesabındaki karşılıktan düşülerek kendisi ya da bir üçüncü kişi adına çek merkezi gişesinden ödenmesi ya da adresine gönderilmesi için çek mer. kezine verilen ve düzenlendikten sonra hesap sahibi tarafından çek merkezine iletilen havale; doğrudan alıcı olarak gösterilen kişiye verileni ise kıymetli evrak hükmünde olan emir. (Eşanl. HESAPTAN ÖDEME.) || Ödeme haberi kartı, ödemeli gönderilen herhangi bir postanın alıcıya ulaştığını ve istenen ücretin ödenip ödenmediğini gösteren haber kartı. (Alma haberi kartı da denir.) || Ödeme şartlı gönderi - ÖDEMELİ.

—Tic. Ödeme kolaylıkları, bir ödemenin yapılması için tanınan süreler. || Ödeme yeteneği, borçlunun borçlarını vadesinde ödeyebilme gücü. (Ödeme yeteneğinin likiditeyle yakın bir ilişkisi vardır. Para ve kolaylıkla paraya çevrilebilen kasa ve banka hesapları, senetler ve öteki kıymetli evrak ticari ve mali şirketlerde kullanılan kısa vadeli sermayeyi oluştururlar. Bu nedenle likiditesi uygun olan kuruluşların ödeme yetenekleri de fazladır.) || Mahsuben ödeme, ödenmesi gereken bir tutardan düşülmek üzere, ondan daha az bir miktarı ya nakden, ya kaydi parayla ya da mal olarak ödeme || Ön ödeme, bir mal, alıcıya teslim edilmeden önce, malın fiyatının tümünün ya da bir bölümünün, bir ya da birkaç kerede alıcı tarafından ödenmesini belirten ve özellikle ABD'de çok yaygın olan bir satış yöntemi. || Peşin ödeme, bir malın teslimi anında bedelini hemen ödeme.

—Tic huk. Ödeme yasağı, bir kambiyo senedini iradesi dışında elinden çıkaran kişinin başvurusu üzerine, mahkemenin bu senet karşılığının ödenmemesi konusunda verdiği karar.

—Verg. huk. Geçici vergi ödemesi, vergilendirme dönemi tamamlanmadan ve hesaplar kesinleşmeden, ilerde kesin tahakkuk tutarından mahsup edilmek üzere, geçici bir vergiyi ödeme.

—ANSIKL. Bilş. ve Bank. Elektronik ödeme Alıcı, kimi bilgiler içeren, nama yazılı plastik kaplı bir kart (ödeme kartı) taşımalı ve satıcı, satış uç birimi denen özel bir bilişim uç birimi kullanmalıdır Muamele, alıcının kartını, satıcının ödeme makinesine sokmasıyla somutlaşır. Kart üzerinde kayıtlı bilgilerin yapısı ve bu kartlara uygulanan işlemler, bir sistemden öbürüne değişir. Kart üzerinde, sahibinin banka kod numarası, ödeme izni ya da kodlu biçimde alımlara göre azalan belirli bir toplamın eşdeğeri gibi bilgiler vardır işlem, içeriği düzenli olarak barikalararası bir merkeze aktarılan ödemeyi, manyetik bir şerit üzerine kaydetmeye dayanır; ama işlem sırasında, alıcının kart içeriği değiştirilebilir ya da alıcı borçlu duruma da geçebilir.

Üç elektronik ödeme sistemi vardır. Birincisi, çevrim içi muamele yapmaya dayanır; içine müşterinin kartını soktuğu, tüccarın satış uç birimi, iki ilgilinin hesaplarının bulunduğu bankanın bilgisayarına bağlıdır ve ödeme gücünü doğruladıktan sonra, alıcının hesabını verir. İkinci yöntemde, müşterinin belirlediği gizli bir kod taşıyan manyetik pistli bir kart kullanılır. Bu durumda, tüccarın ödeme makinesi bankanın bilgisayarına bağlı değildir. Ödeme yalnızca, manyetik şerit ya da disk üzerine kaydedilir; tüccar, daha sonra bunun içeriğini bankalararası bir merkeze aktarır. Bu yöntem, basitlik ve kartın ucuz maliyeti gibi üstünlükler taşımasına karşın, güvenlik düzeyi bakımından yetersiz görülmektedir. Üçüncü yöntem de, çevrim dışı, yani banka bilgisayarıyla bağıntısı olmadan gerçekleştirilir, ama bu yöntemde, manyetik pistli karttan daha güvenli, ancak buna karşın daha masraflı olan bellekli bir kart kullanılır. Elektronik ödeme çek yığılmasını önler ve tüccarlara güvenlik ve ana maliyetleri azalttığı oranda maddi tasarruflara olanak sağlar.

—Huk. Borç ilişkisinin en doğal sona erme biçimi ödemedir. Aksi kararlaştırılmamışsa ödeme, alacaklının ödeme zamanında oturduğu yerde yapılır. ( İFA.) Konusu para olan borçlar ulusal para ile ödenir (Borçlar k. mad. 83/1). Sözleşme yapanlar, bu sözleşmeye değer kayıtları koymuş olabilirler. Bu kayıtlar, altın ya da yabancı para değer kaydı ile altın ya da yabancı para kaydıdır. Altın ya da yabancı para değer kaydı ödemenin, ödeme anındaki altın ya da yabancı paranın değeri üzerinden yapılacağını gösterir. Ödeme yine ulusal para ile yapılır; ancak, ödenecek paranın miktarı altın ya da yabancı paranın değerine göre saptanır. Altın ya da yabancı para kaydında ise, sözleşmenin yanları altın ya da yabancı paranın aynen ödenmesini kararlaştırırlar.

—iç. ifl. huk. Ödeme emrine ilişkin kurallar icra ve iflas kanunu’nda yer alır. Amme alacaklarının tahsil usulü hakkında ka- nun'da da icra ve iflas k.'nun düzenlemelerine paralel kurallar vardır.
Bir ödeme emrinde şu kayıtlar bulunur:
1. alacaklı ve borçlunun kimliği ve adresi;
2. borcun tutarı;
3 senet ya da senet yoksa borcun nedeni;
4. borcun yedi gün içinde (kambiyo senetlerine ilişkin takiplerde on, kiraya ve ipoteğin paraya çevrilmesine ilişkin takiplerde otuz, taşınır rehnin paraya çevrilmesinde on beş gün) ödenmesi uyarısı;
5. belirtilen süre içinde borçlunun borca itiraz edebileceği;
6. mal bildiriminde bulunma uyarısı;
7. borç ödenmez ve borca itiraz edilmezse icra takibinin sürdürüleceği;
8. icra memurluğunun mührü ve yetkili memurun imzası. (İCRA, HACİZ.)