Ölçmek Nedir?

ÖLÇMEK g. f.
1. Bir şeyi (somut) [bir şeyle] ölçmek, bir şeyin boyutlarını, ölçüsünü ya da ölçülerini metre, santimetre vb. olarak belirlemek, saptamak: Bir masayı metreyle ölçmek.
2. Bir şeyin hacmini, alanını, gücünü, miktarını, yoğunluğunu vb. (bir şeyle) ölçmek, bir ölçü aracıyla hacmini, yüzeyini vb. belirlemek, saptamak: Bir duvarın uzunluğunu, bir tarlanın alanını, bir kazandaki basıncı ölçmek. Rüzgârın hızını ölçmek. Bir metre kareye bir ay içinde düşen yağmur miktarını ölçmek.
3. Bir kimseyi, bir hayvanı ölçmek, boyunu, büyüklüğünü belirlemek: Bir çocuğun boyunu ölçmek.
4. Bir şeyi, bir ölçü birimiyle ölçmek, şu ya da bu ölçü birimiyle belirlemek: Hacimleri metre küple, sığaları litreyle, açıları dereceyle ölçebiliriz.
5. Bir şeyin miktarını, uzunluğunu vb. (bir şeyle) ölçmek, istenilen miktan, uzunluğu bir ölçü aletiyle (örnek almak, kullanmak vb. üzere) belirlemek: Gerekli 50 g unu bir bardakla ölçmek.
6. Bir şeyi (soyut) bir şeyle, bir şeye göre ölçmek, önemini, çapını ya da niteliğini bir başkasıyla karşılaştırarak belirlemek, değerlendirmek: Bir kitabın değerini satış miktarıyla ölçmek.
7. Kullandığı sözleri ölçmek, ölçülü konuşmak, konuşurken, bazı sınırları aşmamak: Sözlerinizi ölçerek konuşmanız gerekir, sanırım kiminle konuştuğunuzun farkında değilsiniz.
8. Ölçüp biçmek, ölçmek biçmek, bütün boyutlarıyla inceden inceye düşünmek; iyi değerlendirmek: Ölçüp biçmeden karar vermeyin.

—inş. Çaplayarak ölçmek, bir taşın ya da düzgün olmayan ahşap bir parçanın gerçek hacmi yerine, bunları içine alabilecek dik bir koşutyüzlünün hacmini ölçmek.

—Teknol. Mekanik, hidrolik, pnömatik ya da elektriksel bir öğeye, bir bölümünü oluşturduğu bütün içinde üzerine düşen görevi gerektiği gibi yapabilmesi için verilecek boyutları ya da genel olarak işlevsel nitelikleri belirlemek.

♦ ölçtürmek ettirg. f. Bir şeyi ölçtürmek, boyutlarını, ölçüsünü vb. belirtmek.

♦ ölçülmek edilg. f.
1. Ölçmek eylemine konu olmak.
2. Bir şeyle (ölçü birimi) ölçülmek, bir nicelikten söz ederken, şu ya da bu ölçü birimiyle belirlenmek: Uzunluk metreyle, ağırlık kiloyla ölçülür.

♦ ölçüşmek işt. f.
1. (Boy) ölçüşmek, yan yana gelerek boylarını karşılaştırmak.
2. Bir kimseyle (boy) ölçüşmek, onunla yarışmak, yarışabilecek nitelikte olmak: Yüksek atlamada kimse onunla ölçüşemez.
3. Boy ölçüşmek -BOY

♦ ölçüştürmek edilg. f. Ölçüşmek eylemi yaptırmak.