Özgürleşme Nedir?

ÖZGÜRLEŞME a. Bir bağdan, bir engelden, bir bağımlılık durumundan, bir egemenlikten, bir önyargıdan kurtulmak eylemi: Kadının özgürleşmesi. Siyasal, iktisadi özgürleşme.

—ANSİKL. Tar. Britanyalı katoliklerin özgürleşmesi. XVI. yüzyıl Reformu, britanya krallıklarındaki katolikler üzerinde tam bir baskı kurmuştu. Katolik kilisesi ve katolik rahipler hain sayıldıkları gibi, katolik laiklerin de hemen tüm devlet işlerine girmeleri ve toprak sahibi olmaları yasaklanmıştı. Hele büyük katolik çoğunluğuna, özellikle XVIII. yy. başındaki ceza yasalarıyla inanılmaz ve sürekli eziyetler edildiği İrlanda'da durum son derece kötüydü. XVIII. yy. sonuna doğru, bu kıyımların haklılığı tartışma konusu edilmeye başladı; 1788’de, ardından 1791'de, Ingiltere'deki katolikdüşmanı davranışları hafifleten yasalar kondu ve 1792’de Iskoçya, kendi rejimini yumuşattı; aynı zamanda İrlanda’ daki ceza yasaları da uygulamadan kaldırıldı. 1798 İrlanda ayaklanması, 1800’de Birlik’e yol açarken, katoliklerin özgürleşme sorununa yeni bir yoğunluk kazandırdı. Pitt, Birlik'i elde etmek için özgürleşme sözü vermişti; kralın inatçı muhalefeti karşısında, sözünden dönmek zorunda kaldı. Katolik İrlanda, O’Connell'ın yönetiminde bir Catholic Association olarak örgütlendi (1823). Wellington, koyu bir katolik düşmanı olmasına rağmen, imparatorluk birliğinin tehlikeye düştüğünü anladı ve kaçınılmaza katlanarak nisan 1829’da katolikler üzerindeki birçok yasağı kaldıran ve onlardan basit bir tahta bağlılık andı isteyen yasayı kabul ettirdi. Bunun üzerine, yürürlükteki ayrımcı yasaların çoğu da gitgide kaldırıldı ve 1910’da, kralın taç giyme andı, daha uzlaştırıcı bir biçimde değiştirildi. Geçmişteki din savaşlarından günümüze, katoliklerin şansölyeliğe getirilmemesi gibi birkaç gelenek kalmıştır.