Name Nedir?

NAME a. (fars. nâme). Esk.
1. Mektup. "Sonra padişahın namesini koynuna koyarak yola düzüldü" (Ömer Seyfettin).
2. Aşk mektubu.
3. Kitap, dergi, broşür vb
4. Name okumak, herkesin bildiği basmakalıp deyimleri, beylik sözleri ezbere söylemek.
5. Name-res, name -redan, mektup ulaştıran. || Name-i hicran, ayrılık mektubu. || Name-i siyah-lika, kara- yüzlü name; felaket haberi bildiren mektup.

—Esk. dilbilg. "Yazılı belge" ya da "küçük kitap" anlamında adların sonuna gelerek bileşik adlar oluşturur: beyan-name, karar-name, talim-name vb.

—isi. Name-i âmal — DEFTER Amal. || Namei çehârum, Dördüncü Kitap, Kuran.

—Kur. tar. Name defteri, OsmanlI devletinde, gelen ve giden resmi yazışmalara ilişkin kayıtların Divanı hümayun’da tutulduğu defter. (Başbakanlık arşivi'nde 1699' dan 1896'ya değin tutulmuş on beş name defteri bulunmaktadır.) || Name kesesi, padişah ve devlet ileri gelenleri tarafından hükümdar, Kırım, Gürcistan, Dağıstan hanlan, Mekke şerifi, Eflak ve Boğdan voyvodaları gibi bazı yüksek düzeydeki kişilere gönderilen resmi yazıların tonulduğu kumaştan yapılan zarf. || Namei hümayun, padişahlar tarafından hükümdarlara, bazı ayrıcalıklı kral, han, voyvoda gibi yüksek düzeydeki kişilere gönderilen mektuplara verilen ad. (Namei hümayunlar çevresi süslü kâğıtlara yazılır, altın yaldızlı tuğra çekildikten sonra önce name kesesine, ardından "kozak" denilen altın ya da gümüşten bir kutu içine konularak gönderilirdi.)

—ANSİKL. Ed. Iran edebiyatının etkisiyle, türk edebiyatında manzum ve mensur türlü yapıtlara, "name" sözcüğüyle oluştu rulan adlar verilmiştir: letaifname (letaifeleri derleyen yapıt), pendname (öğütleri derleyen yapıt) vb. Oluşturulan birleşik adda yapıtın içeriğini belirten bir ad (örn: şikâyetname [bir yakınmayı konu edinen yapıt)) ya da özel ad (örn.: Oğuzname [Oğuz’un serüvenini konu edinen yapıt]) yer alır. Böyle birleşik adlar bazı edebi türlerin adı olarak da kullanılmıştır: seyahatname (gezileri konu edinen yapıt), sefaretname (elçilik göreviyle yapılan yolculukları anlatan yapıt) vb.