Merserize Nedir?

MERSERİZE a. (fr mercense, İngiliz kimyacı John Mercer'in adından).
1. Tekst. Merserize işleminden geçirilmiş pamuk ipliği.
2. Merserize yapma, pamuklu iplikleri ve dokumaları, derişik soğuk bir sud- kostik çözeltisiyle emdirmeye, ardından da parlak ve yumuşak bir görünümün yanı sıra boyalara karşı daha iyi bir ilgi elde etmek için birkaç saniye gerilim altında tutmaya dayanan işlem. (Bk. ansikl. böl.) || Taklit merserize yapma, pamuklu mallara, merserize yapma işlemi sırasında kazandı- nlan parlaklığa benzer bir parlaklık vermeyi amaçlayan mekanik işlem. (Dokumalara uygulanan taklit merserize işlemi, silindirlerinden biri çok ince gravürler taşıyan ve dokuma üzerine bastırarak ayırtedici parlak bir görünüm kazandıran özel bir kalenderde gerçekleştirilir)

♦ sıf. Merserize ile yapılmış olan şey için kullanılır: Merserize bir kazak.

—ANSİKL. Tekst. Sodyum hidroksidin etkisi, lifleri oluşturan makro-moleküller arasındaki belli sayıdaki bağın kopmasına yol açar; bu da, liflerin enine şişmesini sağlar ve uygulanan gerilimin etkisi altındaki lifsi öğeleri yeniden yönlendirmeyi kolaylaştırır Eğrilmiş ipliklere uygulanan merserize yapma işlemi, içine sırayla sodyum hidroksit çözeltisi ile durulama sularının konduğu bir tekneye daldırılan iki döner silindir arasına gerilmiş çileler halinde gerçekleştirilir. Dokumalara uygulanan merserize yapma işlemi ise, merserize yapıcı bir ram üzerinde enine ve boyuna bir germe uygulayarak fular üzerinde sürekli emdirmeyle gerçekleştirilir, sonra çalkalama ve kurutma işlemleri yapılır. Kimi kez keten, kenevir ve rami de merserize yapılır.
Günümüzde, az kullanılan sıvı amonyak, sodyum hidroksit kadar etkili ancak daha yavaş etki eden bir maddedir.