Meşale Nedir?
SMD MiSiM
MEŞALE a. (ar. meşcale).
1. Aydınlanmak için elde taşınan, ucuna balmumu sıvanmış paçavra, püskül vb. takılı değnek: Bir meşaleyi yakmak.
2. Aydınlatma amacıyla (daha çok törenlerde) kullanılan, ucunda alev çıkararak yanan bir madde bulunan sabit değnek: Bir ölünün başında meşale yakmak. Olimpiyat meşalesi.
3. Meşale çekmek, herhangi bir girişime önayak olmak, önderlik etmek. || Meşaleyi (bir kimseye) devretmek, teslim etmek, bir görevin, bir işin sürekliliğini, kalıcılığını güvence altına almak için onu bir başkasına emanet etmek: Meşaleyi sana devrediyorum, sen de ileride başkalarına devredeceksin.
—Esk. Meşale-i dil, gönül meşalesi. || Meşale-i kârban, kervan meşalesi. || Meşale-i maarif, meşale-i irfan, bilgi meşalesi.
—Spor. Olimpiyat meşalesi, olimpiyat oyunları süresince oyunların yapıldığı statta yanan meşale. (Eski olimpiyat oyunlarını sembolleştirmek üzere 1936 Berlin Olimpiyat oyunları'nda uygulanmaya başlayan olimpiyat meşalesi, Yunanistan'ın Olympia dağında güneş ışınlarıyla yakılır ve ülkelerin atletleri aracılığıyla olimpiyat oyunlarının yapılacağı ülkeye götürülür.)
Meşale savaşı, 1578-1590 Türk-iran savaşı'nın Ûzdemiroğlu Osman Paşa ordusuyla imamkulu Han komutasındaki safevi kuvvetleri arasındaki 4 günlük evresi (8 mayıs -11 mayıs 1583). Demirkapı' dan harekete geçen Osman Paşa ordusu, Baştepe yakınındaki Bilasa düzlüğünde Karabağ valisi imamkulu Han komutasındaki 50 000 kişilik safevi ordusuyla karşılaştı, ilk günü yalnız öncü çatışmalarıyla sınırlı kalan meydan savaşının ikinci günü, sabahtan akşama kadar kıyasıya çarpışan taraflar, karanlık bastıktan sonra da iki yanda yakılan meşalelerin ışığında gün ağarana dek dövüştüklerinden, bu çarpışma tarihe "Meşale savaşı" adıyla geçti. Her iki taraf da yorgun düştüğü için üçüncü gün önemli bir çarpışma olmadı. Ancak, sahte bir çekilme oyunuyla Osman Paşa ağırlıklarını, özellikle toplarını belirgin bir biçimde ordusunun gerilerine taşıttırdı. Paşanın bu ustalıklı oyununa aldanarak savaşın dördüncü ve son gününe, türk birliklerinin Demirkapı yollarını kesmek için süvari kuvvetleri göndermekle başlayan imamkulu Han, birden şiddetli topçu ateşiyle karşılaşan askerlerinin şaşkına döndüğünü ve iki koldan sarıldığını gördü. Bunun üzerine dağılan askerini durdurmaya çalıştıysa da bozgunu önleyemeyince, kendisi de kaçmak zorunda kaldı. Ûzdemiroğlu Osman Paşa'nın büyük zaferlerinden bin sayılan ve çok üstün düşman kuvvetlerine karşı kazanılan bu başarı üzerine safevi ordugâhı ele geçirildi. Şirvan'ın geri alınması, Dağıstan ve Gürcistan'ın çok yakın görülen bir istila tehlikesinden kurtulması, Revan'la yöresinin kısa bir süre sonra kan dökülmeden ele geçirilmesi, Türkler’in 2 000 kişi olan kayıplarına karşı İranlılar’ın 10 000’i aşkın ölü verdikleri Meşale savaşı'nın en önemli sonuçlarıdır.
1. Aydınlanmak için elde taşınan, ucuna balmumu sıvanmış paçavra, püskül vb. takılı değnek: Bir meşaleyi yakmak.
Sponsorlu Bağlantılar
3. Meşale çekmek, herhangi bir girişime önayak olmak, önderlik etmek. || Meşaleyi (bir kimseye) devretmek, teslim etmek, bir görevin, bir işin sürekliliğini, kalıcılığını güvence altına almak için onu bir başkasına emanet etmek: Meşaleyi sana devrediyorum, sen de ileride başkalarına devredeceksin.
—Esk. Meşale-i dil, gönül meşalesi. || Meşale-i kârban, kervan meşalesi. || Meşale-i maarif, meşale-i irfan, bilgi meşalesi.
—Spor. Olimpiyat meşalesi, olimpiyat oyunları süresince oyunların yapıldığı statta yanan meşale. (Eski olimpiyat oyunlarını sembolleştirmek üzere 1936 Berlin Olimpiyat oyunları'nda uygulanmaya başlayan olimpiyat meşalesi, Yunanistan'ın Olympia dağında güneş ışınlarıyla yakılır ve ülkelerin atletleri aracılığıyla olimpiyat oyunlarının yapılacağı ülkeye götürülür.)
Meşale savaşı, 1578-1590 Türk-iran savaşı'nın Ûzdemiroğlu Osman Paşa ordusuyla imamkulu Han komutasındaki safevi kuvvetleri arasındaki 4 günlük evresi (8 mayıs -11 mayıs 1583). Demirkapı' dan harekete geçen Osman Paşa ordusu, Baştepe yakınındaki Bilasa düzlüğünde Karabağ valisi imamkulu Han komutasındaki 50 000 kişilik safevi ordusuyla karşılaştı, ilk günü yalnız öncü çatışmalarıyla sınırlı kalan meydan savaşının ikinci günü, sabahtan akşama kadar kıyasıya çarpışan taraflar, karanlık bastıktan sonra da iki yanda yakılan meşalelerin ışığında gün ağarana dek dövüştüklerinden, bu çarpışma tarihe "Meşale savaşı" adıyla geçti. Her iki taraf da yorgun düştüğü için üçüncü gün önemli bir çarpışma olmadı. Ancak, sahte bir çekilme oyunuyla Osman Paşa ağırlıklarını, özellikle toplarını belirgin bir biçimde ordusunun gerilerine taşıttırdı. Paşanın bu ustalıklı oyununa aldanarak savaşın dördüncü ve son gününe, türk birliklerinin Demirkapı yollarını kesmek için süvari kuvvetleri göndermekle başlayan imamkulu Han, birden şiddetli topçu ateşiyle karşılaşan askerlerinin şaşkına döndüğünü ve iki koldan sarıldığını gördü. Bunun üzerine dağılan askerini durdurmaya çalıştıysa da bozgunu önleyemeyince, kendisi de kaçmak zorunda kaldı. Ûzdemiroğlu Osman Paşa'nın büyük zaferlerinden bin sayılan ve çok üstün düşman kuvvetlerine karşı kazanılan bu başarı üzerine safevi ordugâhı ele geçirildi. Şirvan'ın geri alınması, Dağıstan ve Gürcistan'ın çok yakın görülen bir istila tehlikesinden kurtulması, Revan'la yöresinin kısa bir süre sonra kan dökülmeden ele geçirilmesi, Türkler’in 2 000 kişi olan kayıplarına karşı İranlılar’ın 10 000’i aşkın ölü verdikleri Meşale savaşı'nın en önemli sonuçlarıdır.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
