Münşeat Nedir?
SMD MiSiM
MÜNŞEAT, -tı a. (ar. münşe’at). Ed. Divan edebiyatında sanatlı resmi yazıları (inşa), mektuptan derleyen yapıt. (Bk. ansikl. böl.)
—Esk. Kaleme alınmış şeyler; mektuplar.
—ANSİKL. Ed. Eski resmi yazılar inşa adı verilen, karmaşık söz oyunlarına dayanan secili düzyazıyla kaleme alınıyordu. Bu yazıların gönderildiği kişiye sesleniş, başlangıç, bitiş bölümlerinde belirli kurallara uyulması zorunluydu. Münşeat kitaplarındaki metinler tarihsel birer belge olduğu kadar istenene uygun yazı yazmayı da öğretirdi. Resmi yazı örneklerinin yer aldığı Kâtip Yahya bin Mehmet'in (XV. yy.) Menahic ül-inşa’sı, Feridun Bey'in (öl. 1582) Münşeat üs-se/atin'i, Okçuzade Mehmet' in (öl. 1629) Münşeat'ı bu iki niteliği birleştiren derlemelerdir Bazı münşeat kitaplarında divan şairlerinin özel mektupları ve resmi yazıları toplanmıştır. Örneğin Nabi' nin Münşeat’ı secili, süslü biçimde kaleme alınmış bu tür yazılardan oluşur. Veysi’nin Münşeat'mda yazarın Şeyhülislam Sunullah Efendi’ye, Cemalzade'ye atanmaları dolayısıyla kutlama yazıları, dilekçeler, Şair Nergisizade ile mektuplaşmaları, yakınlarına mektupları vd. vardır Nergisi'nin Şeyhülislam Yahya'ya adanmış Münşeatında 50’yi aşkın mektubu yer alır. Bunlar arasında kazasker, kadı, müderris gibi görevlilere ve Nefi'ye yazılmış mektuplar vardır. Koca Ragıp Paşa’nın Münşeat'inin büyük bölümünde Mahmut I döneminde reisülküttaplık görevindeyken hazırladığı telhisler, çağrı ve kutlama yazıları bulunmaktadır. Belirli bir şair ve yazarın yazılarını derleyen bu örnekler yanında başka başka kişilere ait yazıların toplandığı kitaplar da düzenlenmiştir. Örneğin, böyle bir Münşeat ta (Süleymaniye ktp. Esat Efendi, no. 3330) Okçuzade, Veysi, Nergisi, Şerif, Sabri vd.'den inşa örnekleri bulunmaktadır.
Münşeat üs-selatln il-osmaniye (OsmanlI sultanlarının mektupları), nişancı Feridun Ahmet Bey'in (öl. 1583) ünlü yapıtı (1574). Osman Gazi'den başlayarak Murat lll'ün cülusuna kadar olan dönemi (1574) kapsayan yapıt, OsmanlI devleti tarihinin ilk üç yüzyılına ilişkin siyasal, yönetsel ve askeri haberleşmelerin suretleriyle bazı yabancı devlet başkanlarına yazılan mektuplar ve bunlara gelen yanıtlardan oluşur. Yazarı tarafından Murat lll'e sunulan yapıt (1575), padişahtan beklenen ilgiyi görmediyse de 1 880 belgeyi içermesi bakımından osmanlı tarihinin önemli kaynaklarından biri sayılır, iki ciltten meydana gelen yapıtın başında, "Miftahı cennet" adlı ahlaki bir giriş yer alır, iki kez yayımlanmış olan (1848 ve 1858) yapıtın birçok yeni mektup ve çeviri ekli ikinci basımı, birincisine oranla daha eksiksizdir.
Sponsorlu Bağlantılar
—ANSİKL. Ed. Eski resmi yazılar inşa adı verilen, karmaşık söz oyunlarına dayanan secili düzyazıyla kaleme alınıyordu. Bu yazıların gönderildiği kişiye sesleniş, başlangıç, bitiş bölümlerinde belirli kurallara uyulması zorunluydu. Münşeat kitaplarındaki metinler tarihsel birer belge olduğu kadar istenene uygun yazı yazmayı da öğretirdi. Resmi yazı örneklerinin yer aldığı Kâtip Yahya bin Mehmet'in (XV. yy.) Menahic ül-inşa’sı, Feridun Bey'in (öl. 1582) Münşeat üs-se/atin'i, Okçuzade Mehmet' in (öl. 1629) Münşeat'ı bu iki niteliği birleştiren derlemelerdir Bazı münşeat kitaplarında divan şairlerinin özel mektupları ve resmi yazıları toplanmıştır. Örneğin Nabi' nin Münşeat’ı secili, süslü biçimde kaleme alınmış bu tür yazılardan oluşur. Veysi’nin Münşeat'mda yazarın Şeyhülislam Sunullah Efendi’ye, Cemalzade'ye atanmaları dolayısıyla kutlama yazıları, dilekçeler, Şair Nergisizade ile mektuplaşmaları, yakınlarına mektupları vd. vardır Nergisi'nin Şeyhülislam Yahya'ya adanmış Münşeatında 50’yi aşkın mektubu yer alır. Bunlar arasında kazasker, kadı, müderris gibi görevlilere ve Nefi'ye yazılmış mektuplar vardır. Koca Ragıp Paşa’nın Münşeat'inin büyük bölümünde Mahmut I döneminde reisülküttaplık görevindeyken hazırladığı telhisler, çağrı ve kutlama yazıları bulunmaktadır. Belirli bir şair ve yazarın yazılarını derleyen bu örnekler yanında başka başka kişilere ait yazıların toplandığı kitaplar da düzenlenmiştir. Örneğin, böyle bir Münşeat ta (Süleymaniye ktp. Esat Efendi, no. 3330) Okçuzade, Veysi, Nergisi, Şerif, Sabri vd.'den inşa örnekleri bulunmaktadır.
Münşeat üs-selatln il-osmaniye (OsmanlI sultanlarının mektupları), nişancı Feridun Ahmet Bey'in (öl. 1583) ünlü yapıtı (1574). Osman Gazi'den başlayarak Murat lll'ün cülusuna kadar olan dönemi (1574) kapsayan yapıt, OsmanlI devleti tarihinin ilk üç yüzyılına ilişkin siyasal, yönetsel ve askeri haberleşmelerin suretleriyle bazı yabancı devlet başkanlarına yazılan mektuplar ve bunlara gelen yanıtlardan oluşur. Yazarı tarafından Murat lll'e sunulan yapıt (1575), padişahtan beklenen ilgiyi görmediyse de 1 880 belgeyi içermesi bakımından osmanlı tarihinin önemli kaynaklarından biri sayılır, iki ciltten meydana gelen yapıtın başında, "Miftahı cennet" adlı ahlaki bir giriş yer alır, iki kez yayımlanmış olan (1848 ve 1858) yapıtın birçok yeni mektup ve çeviri ekli ikinci basımı, birincisine oranla daha eksiksizdir.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
