Karanfil Nedir?
SMD MiSiM
KARANFİL a. (yun. karyophyllon > ar. karanfil).
1. Birçok kültür formu, çiçekleri için yetiştirilen süs bitkisi. (Bahçe karanfili de denir.) [Bil. a. Dianthus caryophyllus; karanfilgiller familyası.] (Bk. ansikl. böl.)
2. Molük adalarında yetişen hepyeşil yapraklı ağaç. (Karanfil ağacı da denir.) [Bil. a. Eugenia aromatica ya da E. caryophyllata; mersingiller familyası.] (Bk. ansikl. böl.)
3. Bu ağacın 10-17 mm Uzunluğunda ve çivi biçiminde olan keskin kokulu, yakıcı ve bahar lezzetli tomurcuğu. (Bk. ansikl. böl.)
4. Arg. Makat.
5. Karanfil yağı ya da esansı - KARAN- FİLYAĞİ || Karanfili sıkmak, uğraşmak, güçlüklere, sıkıntılara katlanabilmek (arg).
—Bes. san. Kuru karanfil, mutfaklarda baharat olarak kullanılan kurutulmuş karanfil tomurcuğu.
—Denize. Üzerine bir şey asmak ya da bağlamak için iki yüksek yer arasına gerilen halat. (Genellikle matafora cundalarında kullanılır.) || Karanfil palangası, kazayağı oluşturacak biçimde hazırlanmış, iki çıması kancalı bir karanfil halatından ve bu halatın ortasına bağlanan tek dilli bir makaradan oluşan palanga. (Ağır eşya alıp vermede ve filika asıp indirmede kullanılır.)
—Halk hek. Karanfil kökü, su karanfilinin (Orthurus heterocarpus) kurutulmuş kökü. (Tanen, rezin, acı maddeler ve uçucu yağ taşır. Peklik verici, ateş düşürücü ve antiseptik özellikleri nedeniyle dahilen infusyon [% 2-3] halinde kullanılır.)
—Muz.Karanfil düzeni -MİSKET"DÜZENİ
—Saatç. Karanfil çarkı ya da dişlisi, yelkovanı taşıyan merkezsel parça.
—Süslem. sant. Osmanlı döneminde kullanılan stilize edilmiş karanfil biçiminde motif. (Kalem işi süslemelerde, çini ve seramiklerde, işlemelerde, kumaşlarda, özellikle çatmalarda karanfil motifi yaygın [biçimde kullanılıyordu. Özellikle XVI. yy. ortalarından başlayarak daha doğalcı bir üslup kazandı. Levni'nin minyatürlerinde karanfil motifine sıkça rastlanır.)
—ANSİKL Bot. Karanfiller (bahçe karanfilleri) karşılıklı,' ensiz, sivri yapraklı, düğüm düğüm ince saplı, otsu bitkilerdir. Dalcıkların ucunda tek tek ya da topluca bulunan çiçekleri beyaz, pembe ya da kırmızı renklidir; her çiçek bir çanakçık oluşturan dört bürgü yaprakçığıyla belirgindir. Bahçe karanfili (Dianthus caryophyllus) en ünlüsüdür; bu karanfilin katmerli, yarı katmerli, alacalı ve hoş kokulu pek çok çeşidi vardır; çokyıllık bir bitki olan bu karanfil türü kesme çiçek elde etmek için özellikle seralarda yetiştirilir ve çelikle üretilir. Bahçe çeşitleri genellikle fideyle çoğaltılır ve ikiyıllık ya da çokyıllık bitkiler gibi yetiştirilir. Kır karanfili (D. plumarius) çim gibi sık biten, çok zarif küçük çiçekli ve ince saçaklı taçyapraklıdır. ikiyıllık ya da yıllık olan Çin karanfili (D. sinensis) çok değişik çiçekli bir bitkidir, ikiyıllık ya da çokyıllık bir karanfil türü olan kıllı karanfil ya da hüsnüyusuf (D. barbatus) sap ucunda şemsiye biçiminde toplu küçük çiçekler açan bir türdür.
• Karanfil ya da karanfil ağacının (Eugenia caryophyllata) anayurdu Molük adalarıdır. Ama günümüzde daha çok Zengibar ve yakınındaki adalarda yetiştirilir ve karanfil (tomurcuk) üretiminin bü yük bir kısmı bu bölgede elde edilir. Karanfil ağacı 10-20 m yüksekliğinde bir ağaçtır; kışın yapraklarını dökmez.
• Karanfilde (tomurcuk) bir hidrokarbon (ögenol ya da öjenol), salisilik asit ve karyofillin içeren bir esans (karanfil esansı ya da yağı) bulunur. Karanfil uyarıcı, aramalı ve antiseptiktir; mutfaklarda baharat olarak kullanılır. Karanfil yağı dişhekimliğinde antiseptik ve ağrı kesici, halk hekimliğinde gaz söktürücü, eczacılıkta bazı preparatlarda koku verici olarak kullanılır.
—Halk hek. Karanfilin çiçekleri balgam söktürücü ve öksürük kesici olarak infusyon (0/0 5) ya da şurup halinde kullanılır.
—Mutf. karanfil, koku verici özelliği nedeniyle bazı şerbetlerde, meyve likörlerinde, tatlılarda, komposto ve hoşaflarda kullanılır. Kimi et yemeklerine de çeşni olarak katılır, iri taneli olması yüzünden, genellikle bez bir torba içine konarak kullanılır ve hazırlama işlemi tamamlandıktan sonra torbasıyla birlikte çıkarılır.
1. Birçok kültür formu, çiçekleri için yetiştirilen süs bitkisi. (Bahçe karanfili de denir.) [Bil. a. Dianthus caryophyllus; karanfilgiller familyası.] (Bk. ansikl. böl.)
Sponsorlu Bağlantılar
3. Bu ağacın 10-17 mm Uzunluğunda ve çivi biçiminde olan keskin kokulu, yakıcı ve bahar lezzetli tomurcuğu. (Bk. ansikl. böl.)
4. Arg. Makat.
5. Karanfil yağı ya da esansı - KARAN- FİLYAĞİ || Karanfili sıkmak, uğraşmak, güçlüklere, sıkıntılara katlanabilmek (arg).
—Bes. san. Kuru karanfil, mutfaklarda baharat olarak kullanılan kurutulmuş karanfil tomurcuğu.
—Denize. Üzerine bir şey asmak ya da bağlamak için iki yüksek yer arasına gerilen halat. (Genellikle matafora cundalarında kullanılır.) || Karanfil palangası, kazayağı oluşturacak biçimde hazırlanmış, iki çıması kancalı bir karanfil halatından ve bu halatın ortasına bağlanan tek dilli bir makaradan oluşan palanga. (Ağır eşya alıp vermede ve filika asıp indirmede kullanılır.)
—Halk hek. Karanfil kökü, su karanfilinin (Orthurus heterocarpus) kurutulmuş kökü. (Tanen, rezin, acı maddeler ve uçucu yağ taşır. Peklik verici, ateş düşürücü ve antiseptik özellikleri nedeniyle dahilen infusyon [% 2-3] halinde kullanılır.)
—Muz.Karanfil düzeni -MİSKET"DÜZENİ
—Saatç. Karanfil çarkı ya da dişlisi, yelkovanı taşıyan merkezsel parça.
—Süslem. sant. Osmanlı döneminde kullanılan stilize edilmiş karanfil biçiminde motif. (Kalem işi süslemelerde, çini ve seramiklerde, işlemelerde, kumaşlarda, özellikle çatmalarda karanfil motifi yaygın [biçimde kullanılıyordu. Özellikle XVI. yy. ortalarından başlayarak daha doğalcı bir üslup kazandı. Levni'nin minyatürlerinde karanfil motifine sıkça rastlanır.)
—ANSİKL Bot. Karanfiller (bahçe karanfilleri) karşılıklı,' ensiz, sivri yapraklı, düğüm düğüm ince saplı, otsu bitkilerdir. Dalcıkların ucunda tek tek ya da topluca bulunan çiçekleri beyaz, pembe ya da kırmızı renklidir; her çiçek bir çanakçık oluşturan dört bürgü yaprakçığıyla belirgindir. Bahçe karanfili (Dianthus caryophyllus) en ünlüsüdür; bu karanfilin katmerli, yarı katmerli, alacalı ve hoş kokulu pek çok çeşidi vardır; çokyıllık bir bitki olan bu karanfil türü kesme çiçek elde etmek için özellikle seralarda yetiştirilir ve çelikle üretilir. Bahçe çeşitleri genellikle fideyle çoğaltılır ve ikiyıllık ya da çokyıllık bitkiler gibi yetiştirilir. Kır karanfili (D. plumarius) çim gibi sık biten, çok zarif küçük çiçekli ve ince saçaklı taçyapraklıdır. ikiyıllık ya da yıllık olan Çin karanfili (D. sinensis) çok değişik çiçekli bir bitkidir, ikiyıllık ya da çokyıllık bir karanfil türü olan kıllı karanfil ya da hüsnüyusuf (D. barbatus) sap ucunda şemsiye biçiminde toplu küçük çiçekler açan bir türdür.
• Karanfil ya da karanfil ağacının (Eugenia caryophyllata) anayurdu Molük adalarıdır. Ama günümüzde daha çok Zengibar ve yakınındaki adalarda yetiştirilir ve karanfil (tomurcuk) üretiminin bü yük bir kısmı bu bölgede elde edilir. Karanfil ağacı 10-20 m yüksekliğinde bir ağaçtır; kışın yapraklarını dökmez.
• Karanfilde (tomurcuk) bir hidrokarbon (ögenol ya da öjenol), salisilik asit ve karyofillin içeren bir esans (karanfil esansı ya da yağı) bulunur. Karanfil uyarıcı, aramalı ve antiseptiktir; mutfaklarda baharat olarak kullanılır. Karanfil yağı dişhekimliğinde antiseptik ve ağrı kesici, halk hekimliğinde gaz söktürücü, eczacılıkta bazı preparatlarda koku verici olarak kullanılır.
—Halk hek. Karanfilin çiçekleri balgam söktürücü ve öksürük kesici olarak infusyon (0/0 5) ya da şurup halinde kullanılır.
—Mutf. karanfil, koku verici özelliği nedeniyle bazı şerbetlerde, meyve likörlerinde, tatlılarda, komposto ve hoşaflarda kullanılır. Kimi et yemeklerine de çeşni olarak katılır, iri taneli olması yüzünden, genellikle bez bir torba içine konarak kullanılır ve hazırlama işlemi tamamlandıktan sonra torbasıyla birlikte çıkarılır.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
SİLENTİUM EST AURUM
