KARBÜR a. (fr. carbure; karbon'dan). Anorg. kim. Karbonun bir başka elementle oluşturduğu ikili bileşik.
—ANSİKL. Metal karbürler dört grupta toplanır; bunlar tuz türü karbürler, ara karbürler, Fe3C türünde geçiş metali karbürleri ve ortak değerlikli karbürlerdir.
Tuz türü karbürler, metal, oksit ya da hidrürün, karbon, karbonmonoksit ya da bir karbürle ısıtılması sonunda elde edilir. Bunlar suyla genellikle kolayca ayrışır ve elde edilen hidrokarbona göre adlandırılır: asetilenürler CaC2, CrC2, BaC2, MgC2; metanürler AI4C3 ve Be2C'dür Bakır ve gümüş asetilenürler çökeltmeyle elde edilmelerine karşın çözünmezler.
Ara karbürler, karbonun bir metalle doğrudan birleştirilmesi ya da oksidin karbonla 2 000 °C’a doğru indirgenmesi sonunda elde edilir. TaC, TiC ve WC bu yolla hazırlanır, iyi birer elektrik iletkeni olan ara karbürler, çok sert olmaları yüzünden kırılgan, yükseltgen olmayan koşullarda kimyasal olarak yansızdır. Takımlarda ve dişi kalıplarda sert kaplama malzemesi olarak kullanılırlar.
Fe3C türündeki karbürler, yukarıdaki iki grup arasında yer alan ara ürünlerdir. Asitlerle bozunabilen bu ürünler Fe3C, Mn3C, Nİ3C, Cr3C2’dir. Yumuşak çeliklerden sert takım çeliklerine dek bütün çelikler (Fe, Mn)3C karbürü içerir. Bu bileşen, dağılımına göre, az ya da çok kırılgan olabilir.
Ortak değerlikli metal karbürler, ilgili oksidin karbonla indirgenmesi sonunda elde edilen bor karbür (B4C) ile silisyum karbürdür (SiC). Silisyum karbür (SİC) ya da başka bir deyişle karborundum, aşındırıcı olarak yaygın biçimde kullanılır, ayrıca ateşe dayanıklı bir malzeme olarak önemi günden güne artmaktadır. Yüksek sıcaklıkta diğer seramiklerin hepsinden daha kusursuz bir elektrik iletkenidir; aşınma ve korozyona karşı iyi bir dayanım gösterir. Öte yandan B4C de benzer özellikler taşır.
Sponsorlu Bağlantılar
Tuz türü karbürler, metal, oksit ya da hidrürün, karbon, karbonmonoksit ya da bir karbürle ısıtılması sonunda elde edilir. Bunlar suyla genellikle kolayca ayrışır ve elde edilen hidrokarbona göre adlandırılır: asetilenürler CaC2, CrC2, BaC2, MgC2; metanürler AI4C3 ve Be2C'dür Bakır ve gümüş asetilenürler çökeltmeyle elde edilmelerine karşın çözünmezler.
Ara karbürler, karbonun bir metalle doğrudan birleştirilmesi ya da oksidin karbonla 2 000 °C’a doğru indirgenmesi sonunda elde edilir. TaC, TiC ve WC bu yolla hazırlanır, iyi birer elektrik iletkeni olan ara karbürler, çok sert olmaları yüzünden kırılgan, yükseltgen olmayan koşullarda kimyasal olarak yansızdır. Takımlarda ve dişi kalıplarda sert kaplama malzemesi olarak kullanılırlar.
Fe3C türündeki karbürler, yukarıdaki iki grup arasında yer alan ara ürünlerdir. Asitlerle bozunabilen bu ürünler Fe3C, Mn3C, Nİ3C, Cr3C2’dir. Yumuşak çeliklerden sert takım çeliklerine dek bütün çelikler (Fe, Mn)3C karbürü içerir. Bu bileşen, dağılımına göre, az ya da çok kırılgan olabilir.
Ortak değerlikli metal karbürler, ilgili oksidin karbonla indirgenmesi sonunda elde edilen bor karbür (B4C) ile silisyum karbürdür (SiC). Silisyum karbür (SİC) ya da başka bir deyişle karborundum, aşındırıcı olarak yaygın biçimde kullanılır, ayrıca ateşe dayanıklı bir malzeme olarak önemi günden güne artmaktadır. Yüksek sıcaklıkta diğer seramiklerin hepsinden daha kusursuz bir elektrik iletkenidir; aşınma ve korozyona karşı iyi bir dayanım gösterir. Öte yandan B4C de benzer özellikler taşır.
Kaynak: Büyük Larousse
X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
SİLENTİUM EST AURUM