ZAN
Başkaları hakkında iyi veya kötü bir düşünce beslemeye zan denir...Yüce Allah Kur'an-ı Kerim'de: " Ey iman edenler..! Zan dan kaçının, çünkü zan'ın çoğu günahtır...Birbirinizin kusurunu araştırmayın ve birbirinizi çekiştirmeyin...İçinizden kim, ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır..! Bundan tiksindiniz değil mi..! Allah'tan korkun; doğrusu Allah, tövbeleri kabul eder, çok merhametlidir.." buyurmuştur... ( Hücurat-12)
Yukarıdaki ayetten de anlaşılacağı gibi zan, ikiye ayrılır..
a) Hüsn-i Zan: Başkaları hakkında iyi fikir ve düşünce beslemeye hüsn-i zan denir...Bu, güzel bir huydur...İnsanları birbirine yaklaştırır...Hüsn-i zan kalp temizliğinin eseridir...Kalpleri iyi ve temiz olanlar başkalarını da kendileri gibi görmek isterler...Fakat hüsn-i zan besleyeceğim diye tedbiri elden bırakmak doğru değildir...
b) Sü-i Zan: Çevremizdeki insanlar hakkında fena fikir ve düşünce beslemeye de sü-i zan denmektedir...Kötü ve kaçınılması gereken huylardandır...Allah, sü-i zan da bulunmayı haram kılmıştır...Yukarıdaki ayette yasaklanan sü-i zandır...Hüsn-i zan insanları kaynaştıran bir fazilet, sü-i zan ise, insanları ayrılığa götüren bir felakettir...Bir Müslüman, herkese iyi gözle bakmalı, gerçek olmayan dedikodulara önem vermemelidir...İnsana yakışan öncelikle kendi kusurlarını görüp düzeltmektir...Başkalarının kusurlarını arayıp araştırmak Müslümanlığa yakışmaz...
Bazı Hadis-i Şerif'lerde de bu konuya değinilmiştir...
Siz sü-i zan beslemekten sakınınız...Çünkü sü-i zan, sözlerin en yalanıdır...
Allah, mümine, kötü zanda bulunmayı haram kılmıştır...