MERT sıf. (fars merd).
1. Kahraman, yiğit.
2. Sözünde duran, güvenilir kimse için kullanılır: Mert bir adam.
♦ a. Kişi, kimse, adam.
—Esk. Merd-baz, hafifmeşrep kadın. || Merd-beçe mert oğlu; çok doğru ve dürüst. || Merdi dânâ, bilen insan. || Merdi garib, gurbete düşmüş || Merdi HCıda. ermiş eren. || Merd-i kâmil, dgun insan: "Ol dem gartki bahrı fena merdi kâmilem" (Mehmet Tevfik, XIX. yy.). || Merd-i Kıpti, çingenenin yiğidi: "Şecaat arzederken merdi Kıpti sirkatin söyler" (Koca Ragıp Paşa, XVIII. yy.). || Merdi merdan, yiğitler yiğidi. || Merdi safil, alçak adam. || Merd-i salus, riyakâr, ikiyüzlü adam.
—Kur tar Merd-i garip Osmanlılar'da kapıkulu süvarilerinden taşrada görev yapanlar. (Bunlara "taşralı" da denir, ulufe dağıtımı törenlerinde bulunamadıklanndan ulufelerini zabitlerinden alırlardı.) || Merdi kalp Osmanlılar'da işledikleri bir suç nedeniyle Yeniçeri ocağı'ndan çıkartarak bir kalenin korumasıyla görevlendirilen yeniçerilere verilen ad. || Merdi tımar, OsmanlIlar' da işledikleri bir suç nedeniyle kapıkulu süvari ocaklanndan çıkartıp taşrada tımarlı sipahi olarak görevlendirilenlere verilen ad. (Ceza olarak ocaktan çıkartıp taşrada görevlendirilen yeniçerilere de "merdi tımar” denirdi.)
MERT sıf. (fars mert). Esk. Çevik, atik.
Kaynak: Büyük Larousse