Lisianthus Yetiştiriciliği
Ziyaretçi
LİSİANTHUS YETİŞTİRİCİLİĞİ
Bilimsel Sınıflandırma
Gentianaceae familyasından olan Lisianthusun kesme çiçek olarak kullanımı oldukça yenidir. odern anlamda lisianthus yetiştiriciliği 1984 yılında Fransa’ da başlamıştır. Ülkemizde ise üretim henüz önemli seviyede değildir. Güney Amerika orijinli bu bitki dünyanın birçok ülkesinde etiştirilmektedir.
Pembe, beyaz ve mavi çiçek renkleri, yapraklar mavimsi-yeşil, dik saplı ve vazo ömrü dayanıklılığı ile geleceğin dikkat çekici kesme çiçeği olmaya adaydır. Gün geçtikçe bu yeni bitkiye ilgi daha da artmaktadır.
1. Genel Özellikleri
Dünyadaki en önemli lisianthus araştırıcısı H. Arakawa’ ya göre seleksiyon kriterleri; renk çeşitleri, yola dayanıklılık ve vazo ömrüdür. Lisianthusların 100 üzerinde ticari varyetesi olup erkenciliğe göre sınıflandırılmaktadır. Önemli varyeteleri şunlardır;
Yodel tipi: Yalınkat, iri çiçekli ve uzun saplıdır. Çiçek renkleri mavi, erguvan-mavi,beyaz, parlak pembe, koyu pembe ve leylaktır.
Çeşitleri erkenciliği dikim tarihine göre değişir. Aralık ayında erken dikim için fark bir aydan fazla değildir. Haziran-temmuz aylarındaki geç dikim de ise hiçbir farklılık olmaz.
Heidi tipi: Yodel tipinin daha geliştirilmiş şeklidir. Tek düze bir çiçeklenme gösterir. Çiçek kandili daha ufak ve az açıktır. Yodele benzer renkleri vardır. Beyaz, pastel mavi, beyaz- kenarları mavi, beyazkenarları pembe renkli çeşitleri vardır.
Jet veya echo tipi; İri ve katmerli çiçekli dekoratif yeni varyete türüdür. Diğer tiplerle aynı çiçek renklerine sahiptir.
Mermaid tipi: Saksılı yetiştirilen bodur varyetelerdir. Mavi ve pembe renkli çiçeklere sahiptir.
Mi-saison tipi: Henüz deneme safhasındadır. Gün uzunluğuna daha az duyarlı bir çeşittir. Bu özelliğinden yararlanılarak ilkbaharda aynı kalitede çiçek elde edebilmek için çalışılmaktadır.
2. Lisianthus Fide Üretimi
2.1. Tohum Ekimi
Lisianthus üretimi tohum ile yapılır. 1000 adet lisianthus fidesi elde etmek için 1/8 g tohum hesap edilir. 40x25 cm’ lik kasalara eğer şaşırtma yapılacaksa 800 fide, şaşırtma yapılmayacaksa 300 fide gelecek şekilde tohum atılmalıdır. Lisianthus tohumları toz veya kaplama halinde olur. Toz tohumlar çok küçük olduklarından kasalara serpme ekim yapılır. Kaplama tohumlar kasalara atıldıkları gibi viyollere tek tek el ya da makine ile de atılabilir.
Lisianthus tohumları kasalara atılacaksa, kasalar ekimden önce dezenfekte edilir. Ekim ortamı olarak torf kullanılır. Torf tohum ekim kasalarına doldurulur ve bir tokmak yardımı ile üzeri düzeltilir. Düzeltme işlemi tohumların eşit dağılmasını sağlamak ve su birikintisini engellemek için yapılır. Daha sonra ilaçlı su ile torf iyice sulanır. Suyu çektikten sonra tohumlar kasalara atılır. Tohumlar çok küçük olduklarından ekim esnasında çok dikkat edilmeli ve sık ekimden kaçınılmalıdır. Tohumlar küçük olduklarından üzerlerine kapak atmaya gerek yoktur.
Kaplama tohumlar ise değişik göz sayısındaki viyollere atılabilir. Yine viyoller torf ile doldurulur. Doldurma sırasında gözlerin sık doldurulmamasına dikkat edilmelidir. Ancak gevşek de doldurulmamalıdır. Yine viyoller de ilaçlı su ile sulanır. Tohumlar tek tek viyol gözlerinin tam ortasına gelecek şekilde ekilir. Bunların üzeri hafifçe kapatılır ve daha sonra çimlenme yerlerine konulur.
Ekimi takiben 21–23 0C’ de 7 günde çimlenme gerçekleşir. Çimlenme sonrası sıcaklığın 16–18 0C’ ye düşürülmesi gerekir. Çeşide göre değişmekle birlikte lisianthus fideleri 8–13 haftada dikime hazır hale gelir. Tohumdan fide yetiştirme süresinin uzun olması sebebiyle üreticiler genellikle doğrudan hazır yetişmiş fide satın almayı tercih eder.
2.2. Fidelerin Bakımı
Lisianthus fideleri oldukça hassas bitkilerdir. Bu yüzden dikim anına kadar özenli bir bakım ister. Özellikle sulamaya dikkat edilmelidir. Yapılacak fazla sulama fidelerde çökme meydana gelmesine neden olacaktır. Sulama genellikle sisleme şeklinde yapılır. Mümkün olduğu kadar gece bitki üzerinde su kalmamasına dikkat edilir.
Fazla sulamadan dolayı ortamda nem oluşacağından havalandırmaya da dikkat edilmelidir. Havalandırma ya seranın pencerelerinden ya da vantilatörler yardımı ile sağlanır. Her gün düzenli olarak fidelerin mutlaka havalandırılması gerekir.
Fidelerin bakımında diğer önemli bir konu da ilaçlamadır. Fidelerin hassaslığı göz önünde tutularak her hafta mutlaka düzenli olarak koruyucu amaçlı ilaçlama yapılmalıdır. Erken üretim açısından ek aydınlatmanın çiçeklenme üzerine olumlu etkisi vardır. İlkbahar periyodu için 4000 lux’ luk aydınlatma çiçeklenmeyi olumlu etkiler. Kış döneminde yapılan üretim için daha fazla aydınlatma gerekir. Aydınlatma sera içerisinde lambalar ile sağlanır.
Fidelerin sıcaklık isteği ile çiçeklenme zamanı arasında kuvvetli bir ilişki vardır. Gelişmenin durgun safhasında sıcaklık maksimum 7 0C, büyüme ve çiçeklenme zamanında 17 0C’ ye ihtiyaç gösterir. Çimlenmeden itibaren 4 yapraklı oluncaya kadar gündüz 30-35 0C, gece ise 20-25 0C sıcaklıklar rozetleşmeye neden olur. Bu olayı engellemek için seralarda genç fide bölmeleri serinletilir.
Kasalara atılan lisianthus tohumları çimlendikten sonra şaşırtma yapılır. Şaşırtma çimlenen tohumların oldukları yerden başka yere aktarılmalarıdır. Fideler 3-4 gerçek yapraklı olduklarında viyollere tek tek alınır. Bir çubuk yardımı ile viyolde yerleri açılır ve tam ortaya gelecek şekilde dikilir ve yanlardan hafifçe bastırılır. Dikim sırasında kökleri çok uzamışsa hafiften kısaltılabilir. Dikim işlemi bittikten sonra mutlaka can suyu verilir.
Sponsorlu Bağlantılar
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Plantae
- Şube: Magnoliophyta
- Sınıf: Magnoliopsida
- Takım: Gentianales
- Familya: Gentianaceae
- Botanik Adı: Eustoma
- Türkçe Adı: Lisianthus
- Botanik Adı: Eustoma
- Familya: Gentianaceae
- Takım: Gentianales
- Sınıf: Magnoliopsida
- Şube: Magnoliophyta
Gentianaceae familyasından olan Lisianthusun kesme çiçek olarak kullanımı oldukça yenidir. odern anlamda lisianthus yetiştiriciliği 1984 yılında Fransa’ da başlamıştır. Ülkemizde ise üretim henüz önemli seviyede değildir. Güney Amerika orijinli bu bitki dünyanın birçok ülkesinde etiştirilmektedir.
Pembe, beyaz ve mavi çiçek renkleri, yapraklar mavimsi-yeşil, dik saplı ve vazo ömrü dayanıklılığı ile geleceğin dikkat çekici kesme çiçeği olmaya adaydır. Gün geçtikçe bu yeni bitkiye ilgi daha da artmaktadır.
1. Genel Özellikleri
Dünyadaki en önemli lisianthus araştırıcısı H. Arakawa’ ya göre seleksiyon kriterleri; renk çeşitleri, yola dayanıklılık ve vazo ömrüdür. Lisianthusların 100 üzerinde ticari varyetesi olup erkenciliğe göre sınıflandırılmaktadır. Önemli varyeteleri şunlardır;
Yodel tipi: Yalınkat, iri çiçekli ve uzun saplıdır. Çiçek renkleri mavi, erguvan-mavi,beyaz, parlak pembe, koyu pembe ve leylaktır.
Çeşitleri erkenciliği dikim tarihine göre değişir. Aralık ayında erken dikim için fark bir aydan fazla değildir. Haziran-temmuz aylarındaki geç dikim de ise hiçbir farklılık olmaz.
Heidi tipi: Yodel tipinin daha geliştirilmiş şeklidir. Tek düze bir çiçeklenme gösterir. Çiçek kandili daha ufak ve az açıktır. Yodele benzer renkleri vardır. Beyaz, pastel mavi, beyaz- kenarları mavi, beyazkenarları pembe renkli çeşitleri vardır.
Jet veya echo tipi; İri ve katmerli çiçekli dekoratif yeni varyete türüdür. Diğer tiplerle aynı çiçek renklerine sahiptir.
Mermaid tipi: Saksılı yetiştirilen bodur varyetelerdir. Mavi ve pembe renkli çiçeklere sahiptir.
Mi-saison tipi: Henüz deneme safhasındadır. Gün uzunluğuna daha az duyarlı bir çeşittir. Bu özelliğinden yararlanılarak ilkbaharda aynı kalitede çiçek elde edebilmek için çalışılmaktadır.
2. Lisianthus Fide Üretimi
2.1. Tohum Ekimi
Lisianthus üretimi tohum ile yapılır. 1000 adet lisianthus fidesi elde etmek için 1/8 g tohum hesap edilir. 40x25 cm’ lik kasalara eğer şaşırtma yapılacaksa 800 fide, şaşırtma yapılmayacaksa 300 fide gelecek şekilde tohum atılmalıdır. Lisianthus tohumları toz veya kaplama halinde olur. Toz tohumlar çok küçük olduklarından kasalara serpme ekim yapılır. Kaplama tohumlar kasalara atıldıkları gibi viyollere tek tek el ya da makine ile de atılabilir.
Lisianthus tohumları kasalara atılacaksa, kasalar ekimden önce dezenfekte edilir. Ekim ortamı olarak torf kullanılır. Torf tohum ekim kasalarına doldurulur ve bir tokmak yardımı ile üzeri düzeltilir. Düzeltme işlemi tohumların eşit dağılmasını sağlamak ve su birikintisini engellemek için yapılır. Daha sonra ilaçlı su ile torf iyice sulanır. Suyu çektikten sonra tohumlar kasalara atılır. Tohumlar çok küçük olduklarından ekim esnasında çok dikkat edilmeli ve sık ekimden kaçınılmalıdır. Tohumlar küçük olduklarından üzerlerine kapak atmaya gerek yoktur.
Kaplama tohumlar ise değişik göz sayısındaki viyollere atılabilir. Yine viyoller torf ile doldurulur. Doldurma sırasında gözlerin sık doldurulmamasına dikkat edilmelidir. Ancak gevşek de doldurulmamalıdır. Yine viyoller de ilaçlı su ile sulanır. Tohumlar tek tek viyol gözlerinin tam ortasına gelecek şekilde ekilir. Bunların üzeri hafifçe kapatılır ve daha sonra çimlenme yerlerine konulur.
Ekimi takiben 21–23 0C’ de 7 günde çimlenme gerçekleşir. Çimlenme sonrası sıcaklığın 16–18 0C’ ye düşürülmesi gerekir. Çeşide göre değişmekle birlikte lisianthus fideleri 8–13 haftada dikime hazır hale gelir. Tohumdan fide yetiştirme süresinin uzun olması sebebiyle üreticiler genellikle doğrudan hazır yetişmiş fide satın almayı tercih eder.
2.2. Fidelerin Bakımı
Lisianthus fideleri oldukça hassas bitkilerdir. Bu yüzden dikim anına kadar özenli bir bakım ister. Özellikle sulamaya dikkat edilmelidir. Yapılacak fazla sulama fidelerde çökme meydana gelmesine neden olacaktır. Sulama genellikle sisleme şeklinde yapılır. Mümkün olduğu kadar gece bitki üzerinde su kalmamasına dikkat edilir.
Fazla sulamadan dolayı ortamda nem oluşacağından havalandırmaya da dikkat edilmelidir. Havalandırma ya seranın pencerelerinden ya da vantilatörler yardımı ile sağlanır. Her gün düzenli olarak fidelerin mutlaka havalandırılması gerekir.
Fidelerin bakımında diğer önemli bir konu da ilaçlamadır. Fidelerin hassaslığı göz önünde tutularak her hafta mutlaka düzenli olarak koruyucu amaçlı ilaçlama yapılmalıdır. Erken üretim açısından ek aydınlatmanın çiçeklenme üzerine olumlu etkisi vardır. İlkbahar periyodu için 4000 lux’ luk aydınlatma çiçeklenmeyi olumlu etkiler. Kış döneminde yapılan üretim için daha fazla aydınlatma gerekir. Aydınlatma sera içerisinde lambalar ile sağlanır.
Fidelerin sıcaklık isteği ile çiçeklenme zamanı arasında kuvvetli bir ilişki vardır. Gelişmenin durgun safhasında sıcaklık maksimum 7 0C, büyüme ve çiçeklenme zamanında 17 0C’ ye ihtiyaç gösterir. Çimlenmeden itibaren 4 yapraklı oluncaya kadar gündüz 30-35 0C, gece ise 20-25 0C sıcaklıklar rozetleşmeye neden olur. Bu olayı engellemek için seralarda genç fide bölmeleri serinletilir.
Kasalara atılan lisianthus tohumları çimlendikten sonra şaşırtma yapılır. Şaşırtma çimlenen tohumların oldukları yerden başka yere aktarılmalarıdır. Fideler 3-4 gerçek yapraklı olduklarında viyollere tek tek alınır. Bir çubuk yardımı ile viyolde yerleri açılır ve tam ortaya gelecek şekilde dikilir ve yanlardan hafifçe bastırılır. Dikim sırasında kökleri çok uzamışsa hafiften kısaltılabilir. Dikim işlemi bittikten sonra mutlaka can suyu verilir.
