Çeviride Eşdeğerlik
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çeviri yapılırken genellikle yalnızca "anlamın" aktarılacağı düşünülür. Yapılan çalışmalar, anlamın yanısıra biçimin ve metnin taşıdığı işlevin de aktarıldığını ya da aktarılması gerektiğini göstermektedir. Bu nedenle çeviride kaynak metin ile erek metin arasında eşdeğerlikten söz edilirken birçok öğenin eşdeğerliği söz konusu olabilir.
Yazılı ve Sözlü Çeviri
Yazılı çeviri denilince genellikle yazın çevirisi akla gelmektedir. Ancak, bugün dünyamızdaki çeviri faaliyetlerinin %90'dan fazlasını kullanım metinlerinin çevirisi oluşturmaktadır. Özellikle küreselleşme nedeniyle bu tür çeviriye olan gereksinim hızla artmaktadır.
Sözlü çeviri ise andaş ya da eşanlı ve ardıl olabilir.
Çevirmenin Özellikleri
Genellikle iki dili ve iki kültürü iyi bilen birisinin çeviri yapabileceği düşünülür. Çeviri işlemini basit bir süreç olarak görmekten kaynaklanan bu yanılgı maalesef hâlâ yaygın olarak sürmektedir. İki dilin ve iki kültürün iyi bilinmesi tabi ki çevirmen için olmazsa olmaz koşullardandır. Buna bir de teknik çeviri (özel metin çevirisi) sözkonusu olduğunda alan bilgisi de ekleme gerekir. Hukuk, tıp, mühendislik gibi alanlarda çeviri yapan bir çevirmen bu alanlar hakkında yeterince bilgi sahibi olmalıdır. Ancak, bu bilgilere ek olarak bir dilden diğer dile "aktarma" konusunda bilgiye gerek vardır. Bu, deneyimle de kazanılabilen bir özellik olsa da lisans düzeyinde verilen çeviri eğitimiyle de daha kısa süre edinilebilecek bir bilgidir.
Sözlü çeviri ise yazılı metin çevirilerinde istenen özelliklere ek olarak özel not alma tekniklerinin bilinmesini, kısa süreli belleğin güçlü olmasını ve bir yandan dinlerken diğer yandan çeviri yapılabilmesi gibi başka özellikler gerektirmektedir.
Makine Çevirisi
Makine çevirisi, insan katkısı olmaksızın bilgisayar yazılımlarıyla yapılan çeviri anlamında kullanılmaktadır. Özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra Rusça metinlerin İngilizceye hızla ve ucuz olarak aktarılma isteğinden doğan makine çevirisi, henüz insan çevirisinin yerini alabilecek kadar gelişmemiştir, hatta ileride insan çevirisinin yerini alıp alamayacağı da tartışmalıdır. Günümüzde yalnızca meteorolojik raporlar gibi son derece biçimleştirilmiş metinlerin çevirisinde başarılı olabilmektedir. Ancak, ağ sayfalarının çevirisini yaptıran Internet kullanıcılarının da yakından bildiği gibi makine çevirisi düzegün ifadelerle olmasa da içerik konusunda yaklaşık bir bilgi vermek amacıyla kullanılmaktadır.
Makine çevirisinin eksiklerini bir derece kapatabilmek için "insan destekli makine çevirisi" yöntemleri denenmektedir. Bu tür çevirilerde makinenin yaptığı çeviri sürecinde bir çevirmen bilgisayara destek olarak ortaya çıkan çeviri sorunlarının aşılmasını sağlar.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
