Yeryüzü Şekilleri - Düden (Obruk/Dolin)

Düden

Kalkerli arazide erime ile oluşan daire biçimli kapalı çukurluklara düden denir. Düdenler yer altı sularını birbirine bağlayan kanallardır. Düdenlere halk arasında su çıkan, su batan gibi adlar da verilir. Karstik bölgelerde karstik maddelerın sular tarafından çözünmesi veya mağara ta yanının çökmesi ile oluşan, birkaç metreden birkaç yüzmetre derinliğe kadar ulaşabilen kuyu. Kireçtaşı, alçıtaşı gibi sularla eriyebilen taşların, tabakaların geniş yer tuttuğu, karstik bölgelerde oluşan çeşitli biçimde, türlü büyüklükte çanaklar. Düden, yerine göre değişmekle beraber, Batı dillerindeki dolin teriminin dilimizdeki karşılıklarının biridir. Düden kelimesi, yurdumuzun bir çok yerlerinde yaygındır. Düden’in eskiden beri kullanıldığ bilinmektedir Yüzlerce yıl önceki kaynaklarda düden bataklık, girdab anlamına gelmiştir. Düdene benzer birtakım çukurluklara yurdumuzda obruk adı da verilir. Düdenler türlü derinlikte olur. Bir kaç metreden birkaç yüz metre derinliğe kadar. Düdenlerin kimisi doğruca suyun eritmesinden, kimisi de mağara tavanların çökmesinderı doğmuştur. Düdenlerden kir içinde sular birikerek göl olur ki, bunlara düden gölu adı verilir. Kireç taşlarının çözünmesi ile oluşan huni biçiminde bir karst şeklidir. Bazı göl ve akarsular, düdenlerce yutularak yer altı akarsularını oluşturur.

Kaynak

MsXLabs Üye Girişi