Kalem, kâğıt üzerine yazı veya çizim için kullanılan araçtır.
Kurşun kalem olarak anılan kalemlerin yazar malzemesi, genellikle grafitten (karbonla karıştırılmış kil) oluşur, etrafında da ahşap bulunur. Diğer bir kalem türü ise, mürekkepli kalem olup, binlerce yıldır kullanılmaktadır. Kurşun kalemler sadece 18. yüzyıl'dan beri vardır .
Kalemlerin şekil, renk, biçim, tür, kulanldığı yer gibi birçok tasnifi olmakla beraber "dolma kalem, tükenmez kalem, uçlu(versatil) kalem, boyama kalemi ve çizim kalemi gibi genel adlandırmaları da vardır.
Kalem, tarihte antik Mısırlılar ve Romalılar tarafından kullanılmıştır. Kalem kelimesinin Latincesi pencillus, küçük kuyruk anlamına gelir. Almanca Bleistift, kelimenin tam anlamıyla "kurşun kalem" anlamına gelir.Kalem kelimesi Türkçe'ye Arapça'dan geçmiştir. Yunanca kamış anlamına gelen "kalamos" kelimesinin Arapça'da kalem şekline dönüştüğü düşünülmektedir.