Kalkan nedir?
Savaşlarda ateşli silahların kullanılmaya başlanmasından önce, savaşçıların ok, mızrak, kılıç, topuz, gürz darbelerinden kendilerini korumak için kullandıkları alet. Genellikle dirkdörtgen, yuvarlak ve oval biçiminde olan kalkanların üzerleri çeşitli süslemelerle bezenirdi. Kalkan yapımında muhtelif madenler, gergedan ve fil derisi, jüt, kablumbağa kabuğu, kamış, ağaç kabuğu gibi malzemeler kullanılırdı. Eski savaşçılar, düşmanın kılıç, mızrak ve oklarından kendilerini korumak için kalkanlarını sol elleriyle tutup, sağ elleriyle de savaşırlardıkalkan
Eski Türk kalkanları yuvarlak, dikdörtgen, göbekli veya kabarık olurdu. Türk kalkanları yapıldıkları malzemeye göre çeşitli isimler alırlardı. Mesela; demir olanlara hacefe, kamış üzerine deri gerilenlere dereka veya matrak, çelikten yuvarlak kalkanlara ise yeleb denilirdi, bu cinsin kabarık olanları kubbeli olarak anılırdı.
Topların yapılıp savaş alanlarında kullanılmasından sonra başındaki personelin zarar görmemesi için yapılan sağlam siperlere de kalkan adı verildi. Günümüzdeki klasik toplarda, top mürettebatının, atılan top, roket ve diğer silah mermilerinden zarar görmemesi için kalkanlar kullanılmaktadır.
Kalkan kelimesi askeri manasından başka, diğer ilim dallarında çeşitli manalarda kullanılmaktadır. Astronomide ısı kalkanı, uydunun atmosfere girerken ısı etkisinden korumak için kullanılan elemandır. İnşaata kalkan duvarı, çatıların eğik yüzlerini desteklemek gayesiyle yapılmış mimari eleman. Denizcilikte ise, gemilerde baştan gelen dalgaların güverteye girmesini engelleyen kısım manalarında kullanılmaktadır.
Sözlükte "kalkan" ne demek?
1. Oktan ya da kılıçtan korunmak için savaşçıların kullandığı korunmalık.
2. Koruyucu.
3. Yanyüzergillerden, büyük, yassı, derisi düğme denilen birtakım sert çıkıntılarla örtülü, beyaz etli balık (rhombus maximus).
Kalkan kelimesinin ingilizcesi
[Kalkan] adj. outgoing
n. shield, turbot, aegis [Brit.], egis, buckler, mantlet, splasher