Safiyeddin Abdülmümin bin Yusuf bin Fahir türk müzik kuramcısı (Urmiye [bugün Rızaiye], Güney Azerbaycan, 1224 ? - Isfahan 1294). Müzikçı, nedim ve saray kitaplığının müdürü oiarak son abbasi halifesi Mustasım’ın hizmetine girdi. 1258’de Bağdat’ı yakıp yıkarak halifeyi öldürten Hulagu, Safiyüttin’in konağına ve servetine dokunmadı ve onu hizmetine aldı. Daha sonra ilhanlılar'ın Irak genel valisi Şemsettin Cüveyni’nin oğulları Bahaettin Muhammet ve Şerefettin Harun’un eğitimciliğini üstlendi. İslam dünyasında yazılmış ilk büyük müzik kuramı kitabı olan ve kısaca Şerefiye diye bilinen Risale tüş Şerefiye fi'n-nisâb it-tetifiye'sini Şerefettin Harun’a ithaf etti (1252 ?). Bir süre “divanı inşa"nın (resmi yazışmalar dairesi) başında bulunduktan sonra 1265'te, Irak-ı acem genel valisi Bahaettin Cüveyni ile birlikte İsfahan’a gitti. 1279'da koruyucusu öldükten, özellikle de 1284’te Cüveyni ailesi servetini yitirdikten sonra geçim sıkıntısına düşen Safiyüttin, ödeyemediği bir borcundan dolayı hapsedildi ve hapishanede öldü.
Şerefiye ve Kitâb üt-edvar adlı yapıtları, kendinden sonraki tüm edvar kitaplarına temel oluşturan Safiyüttin, kendinden önceki müslüman kuramcıların yaptığı gibi, yunanlı kuramcıların yazdıklarını yorumlayıp aktarmakla yetinmemiş, İslam müziğinde kullanılan sesleri belirlemek amacıyla titiz bir inceleme yaparak özgün bir kuram ortaya koymuştur. Buna göre, bir oktavda, 18 ses ve 17 aralık vardır.
Çeşitli kaynaklarda ut çaldığı, hatta Hu- lagu’yu ut çalmadaki hüneriyle büyülediği belirtilen Safiyüttin, nüzhe adlı kanun benzeri, mugni adlı ut benzeri iki yeni çalgı bulmuştur Kitâb ül-edvahda ebcet notasıyla yazılmış olan nevruz bestesi, türk müziği repertuvarının en eski yapıtı sayılabilir. Safiyüttin, bir de, aruz üzerine, FTulûm il-arûz ve’l-kavâfı ve’l-bedî’ adlı kitap yazmıştır.