Dünya’nın Çekirdeğindeki Son Element de Tanımlandı!
Dünya’nın
iç çekirdeğinin çoğunlukla
demirden (yaklaşık %85) oluştuğu iyi biliniyor.
Nikel miktarı %10 civarlarında seyrediyor. Ancak geriye kalan
%5’lik kısım gizemini koruyor. Japon araştırma ekibi yıllardır bu kayıp elementi arıyor ve bu kısmın
silisyum olduğuna inanıyor. Araştırma ekibi, sonuçlarını Amerikan Jeofizik Birliği (San Francisco), Sonbahar Buluşmaları‘nda sundu.
Dünya’nın katı çekirdeği yüzeyden 3000 km derinde yer alıyor ve yarıçapının da 1200 km olduğu düşünülüyor. Çok derinde olduğu için, doğrudan test etme imkânı yok ve çekirdeğin hangi elementlerden oluştuğu da kesin olarak bilinemiyor (karşılaştırma için söyleyelim, Dünya'nın en derin madenleri
4 km derinliğe inebiliyor).
Silisyum, bir süredir çekirdekteki
kayıp element olarak düşünülmekteydi. Araştırmacılar daha hafif bir element olması gerektiğini öne sürüp silisyumu çok defa önerdiler, bunun sebebi
bu elementin özellikleri ve metallere nasıl iyi bağlandığı ile ilgiliydi. Delmek yerine, Tohoku Üniversitesi’nden bir araştırma grubu
minyatür bir Dünya (kabuk, manto ve çekirdek) prototipini laboratuvarda hazırladı. Önce
demir ve nikelin alaşımlarını oluşturdular ve silisyumla karıştırdılar. Daha sonra da Dünya’nın çekirdek kısmındaki büyük
basınç ve
sıcaklık koşullarına tâbi tuttular
(yaklaşık 6000 °C).
Bu koşullar Dünya’nın çekirdek kısmındaki
sismik verilerle uyuşuyordu ve
Dünya’nın merkezine yakın bir yerden salınan sismik dalgalar bu verileri oluşturuyordu. Bu da
silisyumun kayıp element olduğu yönündeki fikri kuvvetlendirdi. Cambridge Üniversitesi’nde
mineral fiziği konusunda profesör olan Simon Redfern, şöyle konuştu: “Bu zor deneyler son derece heyecan verici, çünkü
4,5 milyar yıl önce Dünya’nın iç kısmının neye benzediği konusunda bir fikir veriyor. Ancak diğer araştırmacılar,
çekirdek kısmında oksijenin de önemli olabileceğini buldu”. Ayaklarımızın altında ne olduğunu kesin olarak bilmek, Dünya’nın oluştuğu zamanki koşulları belirlememize imkân tanıyor.
Kaynak:
WEF / BBC / Görsel Telif Hakkı: Soylent Green (26 Ocak 2017)