böğürtlen

gülgiller (Rosaceae) familyasının Rubus cinsinden, yenebilir meyveler veren çokyıllık, dikenli çalıların ortak adı.

Anayurdu özellikle Eski ve Yenidünya’nın kuzey ılıman bölgeleri olan böğürtlen, Kuzey Amerika’nın doğusunda, Büyük Okyanus kıyılarında, Britanya Adalarımda ve Avrupa’nın batısında yaygın olarak yetişen bir çit bitkisidir; Türkiye’de de yol ve hendek kenarlarında çok rastlanır. ABD’de ve İngiltere’de ise geniş çapta üretimi yapılır. Dalları genellikle dikenli, dik, yarı dik ya da sürünücüdür; genellikle üç ya da beş oval yaprakçıktan oluşan, kenarları kalın dişli yapraklarının çoğu kış boyunca kalır. Dal uçlarında kümeler oluşturan beyaz, pembe ya da kırmızı çiçekler ve siyah ya da kırmızımsı mor meyveler verir.

Böğürtlen oldukça zengin bir demir ve C vitamini kaynağıdır. Taze olarak yendiği gibi, konserve, marmelat, reçel, tatlı ve meyveli içkilerin yapımında kullanılır. Meyve yapraklan kabız yapıcı, yapraklarından hazırlanan sıvı kuvvet verici ve idrar söktürücüdür; yaprakları ayrıca halk arasında şeker hastalığına karşı ve bademcik iltihaplarında gargara olarak kullanılır.